Dünya genelinde 8,2 milyar insan yaşıyor.
Birleşmiş Milletler’in bu yıl açıkladığı nüfus beklentilerine göre, dünya nüfusunun 2080’lerde 2,1 milyar artışla 10,3 milyara ulaşması öngörülüyor. Rapora göre bu rakam ‘küresel nüfus zirvesi’ olacak. Bu noktadan sonra ise bir düşüş bekleniyor ve bu yüzyılın sonuna kadar 10,2 milyara düşebileceği bilgisi veriliyor.
Yaşlı nüfus genç nüfusu geçebilir
Nüfus projeksiyonlarda dikkat çekici bir veri var; o da şu anda 830 milyon olan 65 yaş ve üzeri kişi sayısının 2054 yılında 2 katına yani 1,7 milyara çıkabileceği.
2070’lerin sonunda yaşlı nüfusun 2,2 milyara ulaşması bekleniyor. 2080 yılına kadar ise 18 yaş altı çocukları geride bırakacağı öngörülüyor.
Türkiye’de yaşlı nüfus oranı ilk kez çift hanede
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Türkiye’de yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranı 2023’te yüzde 10,2’ye çıktı. Bu oran, Cumhuriyet tarihinde ilk kez çift haneyi gördü.
Türkiye’de 65 yaş ve üzeri nüfus, 2023’te 8 milyon 722 bin 806 oldu. Yaşlı nüfusun 4 milyon 842 bin 450’sini kadınlar, 3 milyon 880 bin 356’sını erkekler oluşturdu.
Yaşlı nüfusunun en fazla olduğu il 1 milyon 238 bin 899 ile İstanbul olurken, bu ili 576 bin 209 ile Ankara, 573 bin 856 ile İzmir izledi.
Yaşlı nüfusun en az olduğu iller ise 10 bin 365 ile Bayburt, 11 bin 564 ile Hakkari ve 12 bin 341 ile Kilis.
Türkiye’de Nüfus Politikaları Yüksek Kurulu oluşturulacak
Toplam doğurganlık hızı, bir kadının doğurgan olduğu dönem olan 15-49 yaş grubunda doğurabileceği ortalama çocuk sayısını ifade ediyor.
Ülkemizde 2023 yılında doğurganlık hızı ülke tarihinin en düşük oranına yani 1,51’e kadar geriledi. Doğurganlık hızı 1970’lerde 5,1’di.
Bugün Türkiye, doğurganlık hızında AB ortalaması olan 1,54’ün gerisinde kaldı. Bu veriler, Fransa, İsveç, Danimarka, Hollanda ve Belçika gibi 16 AB ülkesinden daha az çocuk sahibi olduğumuz anlamına geliyor.
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş, konuyla ilgili Cumhurbaşkanlığı Kabinesi’nde bir sunum yaptı. Bunun üzerine Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Nüfus Yüksek Kurulu oluşturulması talimatını verdi.
Nüfusu dinamik tutmayı amaçlayan kurul ile nüfus politikaları bütüncül bir şekilde ele alınarak kurumsallaştıracak.
Eylem planı hazırlanacak
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, oluşturulacak kurulun konuyu detaylı şekilde inceleyeceğini ve bir eylem planı geliştireceğini duyurmuştu.
Konunun, Çalışma ve Sosyal Güvenlik, Hazine ve Maliye, İçişleri ile Sağlık Bakanlıkları başta olmak üzere birçok bakanlığı ilgilendirdiğini anlatan Yılmaz, şunları söylemişti:
“Bakım hizmetleri, sağlıktaki şartlar, diğer maddi alanlarda yapılabilecek şeyler varsa bütün boyutlarıyla bu işe bakacağız ve bütüncül bir eylem planı hazırlayacağız. Şu anda kurulun oluşumuyla ilgili mevzuat hazırlığı devam ediyor. Bu, kanun gerektirmiyor, Cumhurbaşkanı kararı ya da kararnamesiyle oluşturulabiliyor. Çok önemli görüyorum bunu. Uzun vadeli geleceğimiz açısından, sosyal güvenlik sisteminden kültürel alanlara kadar her şeyi etkileyecek temel bir alan.”
“Doğurganlık hızı 2,1 olmalı”
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş da küresel ölçekteki eğilime paralel olarak, Türkiye’de de evliliklerin ve doğum oranlarının azaldığını söyledi.
“Nüfusun kendini yenileyebilmesi için ise bu rakamın 2,1 olması gerekiyor. Sayın Cumhurbaşkanı’mızın 2007’den bugüne dile getirdiği ‘3 çocuk söylemi’ ise işte bu bilimsel temele dayanıyor. Batı Avrupa ülkelerinin demografik yapıdaki dönüşümü 100-150 yılda gerçekleşirken ülkemizdeki dönüşüm ise 60 yıl gibi çok daha kısa sürede yaşandı. Bu sonuçlar, aile politikalarımız başta olmak üzere tüm sosyal politikalarımızı etkili şekilde hayata geçirmemiz açısından bizleri alarm durumuna geçiriyor.”
