Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, TRT Haber’de Kanal Koordinatörü Mücahid Eker’in gündeme ilişkin sorularını yanıtladı.
“Kesin sonuç bilirkişi incelemesinden sonra belli olacak”
21 Ocak’ta gece 03.30 sıralarında meydana gelen yangınla Kartalkaya’da yüreğimiz yandı. Büyük bir facia. 78 vatandaşımız hayatını kaybetti, 51 vatandaşımız yaralandı, 10 vatandaşımızın tedavisi devam ediyor. Hayatını kaybedenlere Allah’tan rahmet diliyorum, mekanları cennet olsun. Kesin sonuç bilirkişi incelemesinden sonra belli olacak. Adli soruşturma önemli. 6 cumhuriyet savcısı görevlendirildi, 7 kişilik bilirkişilik heyeti oluşturuldu. Bilirkişiler incelemelerini yapıyor. Yangının neden çıktığı ile ilgili raporlar sonuçlanacak, yangının çıkış sebebi ve yangının yayılma sebebi detaylı bir şekilde teknik bir incelemeyle ortaya konulacak.
“Şuana kadar 12 kişi gözaltına alındı”
Sayın Cumhurbaşkanımız da bu kararlılığı ifade etti. Adli sürecin ucu kime varırsa, nereye giderse, sonuna kadar etkili bir şekilde sürdürülmesi yönünde bir kararlılık söz konusu. Sorumlular kimse yargı huzurunda hesap sorulması gerekir. Şuana kadar 12 gözaltı var. Otel işletme sahibi, müdürü, çalışanları da aralarında bulunuyor. Süreç devam ediyor. Konu teknik bir konu. Şuanda elde edilen bir takım deliller var. Tüm kamera kayıtlarına, belgelere el konuldu, inceleniyor. Olay tüm detaylarıyla birlikte soruşturulmaya devam edecek. Vatandaşlarımızın böyle facialarla karşılaşmaması için alınması gereken önlemler var, bunun tekrarlanmaması lazım. Bu konuda eksikliği olan işletmelerin eksikliğini süratle tamamlaması lazım.
“Kimin kusuru varsa görevi, sıfatı ne olursa olsun yargı önünde hesap verecektir”
AK Parti grubu da TBMM’de araştırma önergesi verdi. Önümüzdeki günlerde Meclis Genel Kurulu’nda görüşülecektir. Bir araştırma komisyonuyla da bu konuda alınması gereken tedbirler, yapılması gereken yönetmelik değişiklikleri ne gerekiyorsa Meclis’in de araştırması olacaktır. Bu acıları milletimize yaşatan ve ailelere yaşatanlar kimin ihmali, kusuru varsa yargı önünde hesap vermeli ve gerekli cezayı da almalı. Milletimize başsağlığı diliyorum, ailelere sabırlar diliyorum. Burada gerekli tedbirlerin alınması konusunda milletçe hassasiyet göstermesi lazım. Yangınla ilgili kim sorumluysa görevi, sıfatı ne olursa olsun yargı önünde hesap verecektir. Alanında uzman bir bilirkişi heyeti söz konusu. Heyet hem olay mahallinde ilk incelemelerini yaptılar, itfaiye raporu henüz çıkmadı. Yaralı vatandaşlarımızın ifadeleri alınıyor. Önümüzdeki günlerde ön rapor çıkar. Sonra da kesin raporla ilgili çalışmalar olur. Kimler kusurluysa gerekli ceza davaları da açılacaktır.
“Narin Güran davasında soruşturması devam eden 8 kişi daha var”
Narin evladımızın hunharca katledilmesi milletçe bizi derinden yaraladı. 21 Ağustos’ta kaybolmuştu, 19 gün boyunca arama yapıldı. Aramalarla birlikte adli soruşturma da açıldı. 260’tan fazla ifade alındı, olay yeri incelemeleri yapıldı, birçok delil toplandı. Bütün bu deliller ifadeler ışığında gözaltılar oldu. 4 kişi hakkında dava açıldı. Soruşturması devam eden 8 kişi daha var delilleri yok etmekten. Soruşturma 2 ay sürdü ve 2 ay da hızlı sonuçlanan bir dava oldu. Sonuçta bu deliller ışığında yargı kararını verdi. Bugün de 950 sayfadan oluşan bir gerekçeli karar açıklandı. Süreci hep birlikte takip ettik. Özellikle soruşturma kısmı gizliyken bazı provokasyonlar da oldu olayın üstü örtülecekmiş gibi, siyasi karalamalar oldu. Kamuoyu şunu gördü etkili bir soruşturma ve yargılama süreci gerçekleşmiş oldu. Baroların müdahillik talepleri kabul edildi. Deliller ışığında böyle bir karar verildi.
“Teknolojinin tüm imkanları Narin soruşturmasında kullanıldı”
Yargılama süreci devam ediyor. İstinaf ve temyiz süreci var. 3 kişi kasten öldürmekten ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırıldı, takdiri indirim sebepleri de uygulanmadı. Komşuya da suç delillerini gizlemekten mahkumiyet kararı verildi. Kimin hangi gerekçeyle hangi delillere dayanarak ceza aldıkları da ortada. Bu karar istinafa tabi. Bundan sonraki süreci de kamuoyu takip edecektir. Bu önemli bir dava. Narin evladımız gibi Rojin kızımız var onun da soruşturması devam ediyor. Çocuk istismarının önlenmesi, kadın şiddetinin önlenmesi bakımından bir hassasiyet söz konusu. Yargı Reformu Strateji Belgemizde de bu konulara yer verdik. Bundan sonra da yasal düzenlemeler bakımından ne yapılması gerekiyorsa yapılacak. Bugün ilk derece mahkemesinin vermiş olduğu karar da kamuoyuyla paylaşıldı. Teknolojinin tüm imkanları Narin soruşturmasında kullanıldı. Bundan sonraki süreçte istinaf sürecinde devam edecek.
“Yargı kararları eleştirilebilir ancak kararı verenlere hakaret edilirse bu hukuken suçtur”
Yargı kararları eleştirilebilir, eleştirilemez diye bir şey yok. Ama o kararı verenlerle ilgili tehditkar açıklamalar yaparsanız, hakaret ederseniz, yargı mensuplarını karalarsanız bu hukuk devletiyle bağdaşmaz ve Türk Ceza Kanununa göre de suçtur. Maalesef günümüzde bazı soruşturmalarla ilgili bazı siyasilerin, soruşturmayı yapan savcılarla ilgili kabul edilemeyecek ifadelerini görüyoruz. Suçsuzdur diyorlar, delillere vakıf mısın değilsin. Henüz soruşturma aşamasındadır. Çıkıp “Bu bizim adamdır, kasıtlı olarak yapıyor” derseniz bu hukuk devletinde kabul edilmez, yargıyı etkileme suçunu teşkil eder. Tarafsız ve bağımsız yargı delillerini ortaya koyar, kamuoyuna açıktır. Mahkeme de deliller ışığında karar verir. Yargı süreci içerisinde yargıya yönelik kararları eleştirebilirsiniz ama o kararı verenlerle ilgili hakaret edemezsiniz. Yargı kendine yönelik tehditkar sözler söylenirse bunun hukuk devleti içerisinde yaptırımları olur.
“Yargı reformu süreklilik arz eder”
4. Yargı Reformu Strateji Belgesi önümüzdeki 4 yılı kapsayacak. Bu belgede cezasızlık algısını ortadan kaldırmaya yönelik uygulamalara, hedeflere yönelik önemli düzenlemeler olacak. Bunun detayları oradaki hedeflere gerçekleştirmeye yönelik yargı paketleri olacak. Ceza adaleti sisteminin soruşturma, delillerin toplanması, suçlunun da tespit edilip dava aşaması, yaptırımla karşı karşıya kalan kişinin infaz süreci. 3 aşamanın üçünün de etkin olması lazım. Öncelikle 22-23 yıldan sonra reform yapıyorsunuz gibi eleştiriler yapılıyor. Yargı reformu süreklilik arz eder, yargı kendisini yeniler, mevzuat yenilenir. 22 yıldan bu yana yargısal kapasitenin güçlendirilmesiyle ilgili çok sayıda reform yapıldı. 2002’den bu yana bu reformlar gerçekleştirildi. Bugün paylaşılan 4. Yargı Reformu Stretji Belgesi’nin 5 ana amacı var 45 hedef doğrultusunda, 264 faaliyetle gerçekleştirmeyi planlıyoruz. Bu yasal düzenlemelerin ilki ceza adalet sistemi ile ilgili olacak. Kamuoyunun bu konuda önemli beklentisi var. Özellikle kurumsal yapının güçlendirilmesi önemli.
“Anayasa değişiklikleri vesayetçi ruhu ortadan kaldırmış değil”
Belge açıklanırken sivil anayasadan bahsetmeden geçemezdik. Anayasamız darbe anayasası. Geçtiğimiz 22 yılda anayasamızda önemli ilerlemeler sağlandı, demokratik dönüşümler yapıldı. Anayasamızı sivilleştirme çabaları hız kesmeden devam etti. Ama anayasamızda yapılan değişiklikler vesayetçi ruhu tamamen ortadan kaldırdı demek mümkün değil. Yeni bir anayasaya ihtiyaç olduğu açıkça belli. Darbeciler tarafından yazılmış olması tek bir geçerli sebep olabilir. Milletin temsilcileri tarafından bir anayasa hazırlanması bu tabiiki Meclis’in görevi. Biz Adalet Bakanlığı olarak bu süreç başladığında teknik destek verme noktasındaki hazırlıklarımızı sürdüreceğiz.Yeni, insan hakları eylem planımız var.
“Son 1 yılda 2623 yeni mahkeme kurarak mahkeme sayısını 8632’ye çıkardık
Yargının, gecikmeden adil bir şekilde sonuçlanması lazım. Belgede bizim vizyonumuz hukukun üstünlüğünü esas alan, gecikmeyen ve öngörülebilir adalet sistemi. Gecikmelerin sebeplerini ortaya koyduk. Yargının emarını çektik. Hangi davalar hangi sebeple gecikiyor? Bunlara çözüm önerileri geliştirdik. İhtisaslaşma mahkemelerinin sayısını artırmak istiyoruz. Uzun süren yargılamaları ortadan kaldırmak için yeni mahkemelerin kurulması ihtiyacı var. Son 1 yılda 2623 yeni mahkeme kurarak mahkeme sayısını 8632’ye çıkardık.
“İstinafta sürecin 6 ayda sonuçlanmasını hedefliyoruz”
Hukuk mesleklerine giriş sınavı bir kaliteyi de getirecek. Hukuk mezunlarının avukatlık stajına başlayabilmeleri için bir ön elemeden geçmeleri, hakim savcı yardımcılığı sistemine geçtik geçen yıldan itibaren. 2000 hakim savcı yardımcılarımızın 1000’i göreve başladı, 1000 tanesinin de yazılı sınavı yapıldı, şuanda mülakatlar yapılıyor. Geçmişte 2 yıl süren hakim savcı adaylığı sistemi vardı. Şimdi artık bunu 3 yıl süren hakim savcı yardımcılığına dönüştürdük. Özellikle tecrübe kazanarak kürsüye çıkmış olacaklar. Bu konuda yargımızın kapasitesini güçlendirmeye devam ediyoruz. Hedef süre uygulaması çok önemli. İstinafta da bir hedef süre uygulamasının olması lazım. Hedef süreleri de kısaltan bir uygulamamız olacak. Özellikle temyiz aşamasının 6 aydan fazla sürmemesini hedefliyoruz. Yargıtay ve Danıştay da buna göre üye ve daire sayısını artırmayı düşünüyoruz. İstinafta sürecin 6 ayda sonuçlanmasını hedefliyoruz. Duruşmaların 2 aydan fazla ötelenmemesiyle ilgili hedefimiz var. Bazı davaların duruşmasız yapılması. Bazı uyuşmazlıkların da yargıya gitmeden çözülmesi gibi çalışmalarımız olacak.
“Yapay zeka çalışmalarımızı sürdüreceğiz”
Yapay zeka alanında çalışan birçok hukukçumuz var. Yargıda insan unsurunun vicdana göre karar vermesi önemli ama gerek kalem işlemlerinin gerekse idari işlerin özellikle bazı davalarda yapay zeka kullanılarak olumlu sonuçlar alındığını görmek mümkün. Yapay zeka çalışmalarımızı sürdüreceğiz.
“Hukuk fakültelerindeki başarı sıralaması 100 bine yükseltilecek”
Hukuk fakülteleri önemli. Hukuk fakültelerindeki kontenjan 100 bine yükseltilecek başarı sıralaması. Hukuk fakültelerini kazanan öğrencilerimiz Türkiye’nin en başarılı öğrencileri arasından seçilecek. Uzman katiplik gibi bir müesseseyi getirmeyi istiyoruz.
“TRT’ye yardımlarından dolayı teşekkür ediyorum”
Yargı alanında iletişim önemli çünkü yanlış bilgi çok çabuk yayılıyor. Bu da yargıya yönelik güvensizlik oluşturuyor. Bunların önüne geçmek lazım. Bu konuda TRT de bize yardımcı oluyor. Basın sözcüsü savcılarımız burada seminerlere katılıyorlar. Bu seminerler çok faydalı oluyor. TRT’ye teşekkür ediyorum.
“Dezenformasyonun önlenmesi amacıyla bir birim oluşturacağız”
Önümüzdeki süreçte Adalet Bakanlığı bünyesinde dezenformasyonun önlenmesi amacıyla bir birim oluşturarak vatandaşlarımıza doğru bilgi verebilme adına önemli çalışmalar yapacağız.
“İnfaz sistemimizde yeni iyileştirmeler yapılacak”
Kişi uyuşturucu suçundan ceza almışsa cezaevinde diğer mahkumlarla beraber aynı mekanda değil de onların tedavisine yönelik ayrı cezaevlerinin oluşturulması lazım. Bu konuda çalışmalara başladık. Adana’da ilk uygulamayı başlattık. 100’e yakın uyuşturucu suçlusu orada hem cezalarını çekiyor hem de tedaviye yönelik çalışmalar var. Hedefimiz bunu yaygınlaştırmak. Şu anda cezaevlerindeki 3 suçludan biri uyuşturucu suçlusu. Madde bağımlılığıyla mücadele önemli, terörle mücadele ne kadar önemliyse, belki ondan daha fazla toplumu korumak, çocuklarımızı, geleceğimizi korumak için uyuşturucuyla mücadelede kararlılığımızı sürdüreceğiz. Hem yaptırımların etkin bir şekilde uygulanması hem de onların bir daha o suçu işleyecek noktaya getirilmemesiyle ilgili infaz sistemimizde yeni iyileştirmeler yapılacak.
“Aile arabuluculuğu hukuk sistemimize dahil edilmeli”
Taraflar artık boşanmak istiyorsa, anlaşmazlık mali konulardaysa boşanmaya karar verilerek, diğer davaların diğer yandan devam etmesi lazım. Maddi anlaşmazlık nedeniyle uzun süren boşanma davalarında özellikle kadınlar mağdur oluyor. Boşanma davalarına baktığımız zaman, yüzde 60’ı kadınlar tarafından açılıyor. Tarafların mağduriyetini önlemek bakımından boşanmaya karar verilecekse boşanma kararı kesinleştirilecek, nüfusa işlenecek ve herkes kendi yolunu, kaderini çizecek. Diğer yandan boşanmanın mali sonuçlarıyla ilgili dava bir yandan sürecek.
Boşanma davalarında aile arabuluculuğu birçok Avrupa ülkesinde başarıyla uygulanıyor. Aile arabuluculuğunun hukuk sistemimize dahil edilmesinde artık fayda olduğunu düşünüyoruz. Tarafların yıpranmaması bakımından önemli. Uzun süren davalarda örselenmelerin de önüne geçecektir.
“Yabancılara satılan hatlarla ilgili sınırlamalar getirilmeli”
Telefon dolandırıcılığının önüne geçilmesi için patates hat dediğimiz yabancılara satılan hatlar bunlarla ilgili bir takım sınırlamalar getirilmesi lazım belli bir sayıda telefon aboneliği gibi bir sınırlama.
Bilişim suçlarıyla mücadele hızlanacak
Para transferleri ile ilgili ilgili hakimlerimiz de savcılarımız da dolandırıcılığa maruz kalan kişilere mağdur olmamaları bakımından hızlı şekilde karar alıp el koymak kararı verebilmeleri için mevzuatımıza eksiklikler var bunları gidermemiz gerekiyor.
