Tarım ve Orman Bakanlığı, Bakan İbrahim Yumaklı’nın imzasıyla 81 ildeki valiliklere İl “Hayvanları Koruma Kurulu Çalışmaları” konulu yazı gönderdi.
Yazıda, 7527 sayılı Hayvanları Koruma Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 2 Ağustos 2024’te Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdiği, buna paralel olarak hazırlanan Hayvanların Korunması Hakkında Uygulama Yönetmeliği’nin 13 Aralık 2024’te yayımlandığı hatırlatıldı.
5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu’nun 15. maddesine göre her ilde valinin başkanlığında hayvanların korunması ve sorunlara çözüm önerileri için İl Hayvanları Koruma Kurulu toplantıları yapılması gerektiği vurgulandı. Ayrıca Yönetmelik uyarınca kurulun üç ayda bir toplanması ve gerektiğinde olağanüstü toplantılar düzenlenebileceği ifade edildi.
Bu kapsamda, şubat ayı içerisinde illerde olağanüstü İl Hayvanları Koruma Kurulu toplantıları düzenlenmesi talep edildi. Toplantılarda hayvanların korunmasına yönelik gündem maddelerinin görüşülerek kararlar alındığı belirtildi.
Yerel hayvan koruma görevlisi kimlik kartları iptal edildi
Bu doğrultuda, yapılan kanun değişikliğiyle, yerel hayvan koruma görevlilerinin sorumlulukları” başlıklı 18. madde yürürlükten kaldırıldı. Bu çerçevede, mevcut yerel hayvan koruma görevlisi kimlik kartlarının iptal edilmesi ve gerekli duyuruların yapılması gerektiği belirtildi. Ayrıca, söz konusu kimlik kartlarının Doğa Koruma ve Milli Parklar Müdürlükleri tarafından teslim alınarak imha edilmesi gerektiği vurgulandı.
Bakımevleri için 31 Aralık 2028’e kadar süre verildi
5199 sayılı Kanun ile nüfusu 25 bini aşan belediyelere, hayvan bakımevi kurma ve mevcut bakımevlerinin koşullarını iyileştirme için 31 Aralık 2028 tarihine kadar süre verildi. Ancak, hayvanların toplanarak bakımevlerine götürülmesi ve köpeklerin bakımevlerinde tutulmasıyla ilgili hükümler, Kanun’un yayımlandığı tarihten itibaren yürürlüğe girdi. Bu nedenle, hayvanların toplanması amacıyla 2028 yılına kadar beklenmesi mevzuata aykırı olarak değerlendirilecek.
Sahipsiz hayvanların geri bırakılması yasaklandı
5199 sayılı Kanun’un 14. maddesi uyarınca, rehabilitasyon işlemi tamamlanmış dahi olsa, yerel yönetimler tarafından toplanan sahipsiz hayvanların bakımevi dışında herhangi bir yere terk edilmesi veya bakımevinde barındırılan köpeklerin geri bırakılması yasaklandı.
Bu Kanun maddesine aykırılık tespit edilmesi durumunda, 2025 yılı itibarıyla her hayvan başına 71 bin 965 TL idari para cezası uygulanacak.
Kanuna göre, sahipsiz hayvanların toplanma işlemlerine öncelikle şikayet, saldırı vakaları ve kuduz gibi bulaşıcı hastalık risklerinin yüksek olduğu alanlardan başlanacak. Yönetmeliğin “İl Hayvanları Koruma Kurulu Görev ve Sorumlulukları” başlıklı 6. maddesinin birinci fıkrasının (ğ) bendine göre, kişilerin hayvan bakımevlerinden sahiplenebileceği hayvan sayısı belirlenecek.
Tehlike arz eden hayvanlar sahiplendirilemeyecek
Bakımevine alınan köpeklerden, insan ve hayvanların hayatı ile sağlığı için tehlike teşkil eden, olumsuz davranışları kontrol edilemeyen, bulaşıcı veya tedavi edilemeyen hastalığı bulunan, sahiplenilmesi yasak olan hayvanlar, hiçbir gerekçeyle hayvan bakımevlerinden sahiplendirilemeyecek.
Kedi ve köpeklerin, 08.10.2021 tarih ve 28078 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Ev Hayvanlarının Üretim, Satış, Barınma ve Eğitim Yerleri Hakkında Yönetmelik kapsamı dışında üretilmesi yasaklanırken, kaçak üretimin ve satışın engellenmesi için gerekli denetim mekanizmaları oluşturulacak.
Hayvan bakımevi ve doğal yaşam alanı kapasitesi değerlendirilecek
Yönetmeliğin “Yerel Yönetimlerin Görev ve Sorumlulukları” başlıklı 7. maddesinin birinci fıkrasının (p) bendine göre, ildeki sahipsiz hayvan sayısı göz önünde bulundurularak hayvan bakımevleri ve doğal yaşam alanlarının kapasitesi değerlendirilecek. Eğer mevcut kapasite yetersiz bulunursa, ilgili yerel yönetimler, Kanun kapsamında ayırdıkları mali kaynaklarının en az yüzde 50’sini hayvan bakımevi ve doğal yaşam alanı yapımı ya da mevcut kapasitenin artırılması için harcamak zorunda kalacak.
Belediyelere kaynak ayırma yükümlülüğü
Kanun’un geçici 4. maddesinin ikinci fıkrasına göre, belediyeler, 31 Aralık 2028 tarihine kadar hayvan bakımevi kurmak, rehabilitasyon işlemleri yapmak ve sahipsiz hayvanları sahiplendirilinceye kadar bakmak için, kesinleşmiş en son bütçe gelirlerinin binde beşi oranında kaynak ayıracak. Büyükşehir belediyelerinde bu oran binde üç olarak uygulanacak. Ayrılan kaynaklar başka bir amaç için kullanılamayacak.
Kanun’un Ek 1. maddesinin üçüncü fıkrasına göre ise, belirtilen kaynağı ayırmayan veya bu kaynağı belirtilen amaç dışında harcayan belediye başkanları ve meclis üyeleri ile ilgili olarak, altı aydan iki yıla kadar hapis cezası verilecek.
