Arapgirli Türkmen bir ailenin oğlu olan Fethi Gemuhluoğlu, Ocak 1922’de İstanbul Göztepe’de dünyaya geldi.
Çocukluğu, son Osmanlı aydınlarının yaşadığı Erenköy ve Göztepe semtlerinde geçti. Kendini yetiştirmesi, geniş tarih bilgisi, edebiyat ve tasavvufla olan münasebetinde, ailesinin ve çevresinin büyük tesiri oldu.
Gemuhluoğlu, ilk ve ortaokulu doğduğu yer olan Göztepe’de, liseyi Haydarpaşa Lisesi’nde, yüksek öğrenimini ise İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde tamamladı.
Henüz 13 yaşındayken, Necip Fazıl Kısakürek’in “Bir Adam Yaratmak” isimli piyesini bir çatı katında tek başına oynamaya çalışması ailesi tarafından şaşkınlıkla karşılanan Gemuhluoğlu, yıllar sonra bu olayı anlatırken, “Beni çıldırıyor sanmışlardı.” ifadeleriyle dile getirmişti.
Gemuhluoğlu, 1950-1955’te İstanbul’da çeşitli okullarda Türk dili ve edebiyatı öğretmenliği, 1955-1963’te Spor ve Sergi Sarayı Müdürlüğü, 1965-1966’da ise Milli Eğitim Bakanlığında özel kalem müdürlüğü yaptı.
1959 yılında Doktor Emine Suzan Hanımla evlendi. Bu evlilikten Mehmet Ali ile Veli Selman adında iki çocuğu dünyaya geldi.
Almanya’da 1963-1965’te serbest gazeteci olarak çalıştı, Türkiye’ye döndükten sonra 1966-1970’te Ankara ve İstanbul’da Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğinde basın müşaviri, 1970-1977’de ise kuruluşunu gerçekleştirdiği Türk Petrol Vakfında genel sekreter olarak görev aldı.
Türkiye’nin ve İslam dünyasının meselerine çözümler aradı
“Dostluk” kavramına verdiği önemle tanınan Gemuhluoğlu, çok sayıda vakıf, dernek ve hayır kurumunda, yönetim ve danışma kurulu üyeliği görevlerinde bulundu.
Türkiye’nin ve İslam dünyasının meselerine çözümler arayan Fethi Gemuhluoğlu, Arapgir Postası’nın baş yazarı olarak 1950’li yıllarda kaleme aldığı büyük çoğunluğu dış politika üzerine olan yazılarında, özellikle Afrika’nın önemini vurguladı.
Sanattan siyasete, ahlaktan eğitim ve tarihi meselelere kadar hemen her konuda yazılar yazan Gemuhluoğlu’nun şahsiyetini oluşturan temel unsurlardan biri de tasavvuf oldu.
Gemuhluoğlu, hayatı boyunca tasavvufun riya ve şöhretten uzak durmayı telkin eden anlayışına bağlı kalarak, birbirinden uzak çevrelerden edindiği çok sayıda dostuna hiçbir çıkar endişesi gözetmeden yaklaşmanın ve insanlık adına çalışmanın önemini telkin etti.
Yazılarında ele aldığı konuları hayatın içinden seçen başarılı edebiyatçı, makalelerinde, büyük şehirlere göçün gelecekte doğuracağı tehlikeleri, mazlum ve masum milletlerin bağımsızlığını, İslam ülkelerinin birbirine yakınlaşmasının önemini, Müslümanların birbirini tenkit etmesinin yanlışlığını incelikle işledi.
Gençlere bir kuyumcu hassasiyetiyle yaklaştı
Bir gönül adamı olan Gemuhluoğlu, Türk Petrol Vakfındaki görevi sırasında gençlerle doğrudan temas kurarak, Anadolu’dan üniversite için İstanbul’a gelen gençleri yetiştirme görevini kendisine vazife edindi.
Gemuhluoğlu’nun sahip olduğu sağlam karakteri, toplumu bütün olarak ele alan bütünleştirici tutumu ve herkese sevgiyle yaklaşımından dolayı etrafında aydın bir çevre, bilim ve fikir sevdalısı, okuyan ve düşünen bir ilim halkası oluşturmayı başardı.
Zarif İstanbul Türkçesiyle yaptığı konuşma, mektup ve makalelerinde iman, aşk, emek, hürriyet, güzel ahlak, çalışkanlık gibi değerlerin savunucusu olan Gemuhluoğlu, döneminin yüksek öğrenim gençliğine bu değerleri aşıladı.
“Dostluğun adresi” olarak da vasıflandırılan yazar, bulunduğu bütün görevlerde, batılılaşmanın Türk toplumunda meydana getirdiği tahribatın onarılması için büyük çaba sarf etti.
Mareşal Fevzi Çakmak 10 Nisan 1950’de vefat ettiğinde, dönemin tek yayın organı olan radyoda, neşeli şarkılar ve oyun havaları çalınmasını arkadaşlarıyla beraber protesto eden Gemuhluoğlu, Çakmak’ın vefatının yasını tutmak için Harbiye’deki Ordu Komutanlığı’na giderek, oradaki bayrağı yarıya indirdi.
Beyazıt Camii’ndeki cenaze namazı sonrasında da Mareşal’in tabutunu resmi makamlara teslim etmeyen yazar, öncülük ettiği gençlerle beraber cenazeyi omuzlayarak Eyüpsultan’a kadar götürdü.
“Hayalleriniz, düşleriniz büyük olsun…”
Konuşmalarında, makale ve mektuplarında sevgi ve dostluk kavramları üzerinde titizlikle duran Fethi Gemuhluoğlu, bunların ölçüsünün insana ve İslam’a hizmet etmek olduğunu, sevginin maddi hiçbir karşılığının bulunmadığını, insan hayatının aşk ve dostluk üzerine kurulduğunu ifade etti.
Gemuhluoğlu, tasavvuf kültürünün damıtılmış örnekleri sayılan sohbetlerinin yanı sıra erdemli kişiliği, engin kültürel birikimi, edebiyatçı, sanatçı ve bilim adamlarına verdiği destekle tanındı.
İnsanın iyi tarafını öne çıkarmanın ancak sevgi ve dostlukla mümkün olduğunu her fırsatta dile getiren yazara göre aşk, insanın katı yanlarını yumuşatarak, yaşanan zorluklarda ve sancılı hayat serüveninde tevekkül ehli olmak için gerekli olan sükunet duygusunu edinmek ve bir esneklik kazandırması yönünden büyük önem taşır.
Gençlere, “Hayalleriniz, düşleriniz büyük olsun. Büyük rüyalar görün. Osmanlı bir rüyanın eseridir. Medeniyet insanlığın büyük rüyasıdır.” diyen, “Sanatla başladı yurdumuzda yabancılaşma; gene sanatla atılacak yurt dışına. Sanatla kalkacağız ayağa.” görüşünü savunan Fethi Gemuhluoğlu, Necip Fazıl’ın ifadesiyle “Kendisine hiçbir zaman tecelli zemini aramayan tevekkül zarfına sarılı bir fikir sakası.” idi.
Gemuhluoğlu’nun 22 Kasım 1975’te bir toplantıda yaptığı, ünü bugüne kadar ulaşan konuşması, “Dostluk Üzerine” başlığıyla kitaplaştırıldı ve okuyucuların ilgisi sonucu kitabın birçok baskısı daha yapıldı.
İstanbul’da, 5 Ekim 1977’de vefat eden yazarın cenazesi, Sahrayıcedid Mezarlığı’nda toprağa verildi.
