İstanbul’da düzenlenen 17. Uluslararası Savunma Sanayii Fuarı (IDEF 2025) her ne kadar askeri sistemlerle öne çıksa da aslında çok önemli sivil teknolojilere de ev sahipliği yapıyor.
Bu sistemlerden biri de ARMELSAN tarafından üretilen ve ilk kez IDEF 2025’te kamuoyunun karşısına çıkan insansız su altı robotu Kaşif XL. Kaşif serisinin en büyük ve en yeni üyesi olan bu robot, Türkiye’nin yakın gelecekte boy göstereceği açık deniz sondaj faaliyetlerinde adından sıkça söz ettirecek.
“Sondaj gemilerinin gözü kulağı”
ARMELSAN Genel Müdürü Can Emre Bakım, Enerji Bakanlığı’nın derin deniz sondajına 2020’de başladığını anımsatıyor ve bu işlerde kullanılacak su altı robotunun yerli olarak üretilme ihtiyacının da eşzamanlı doğduğunu söylüyor.
Su altı robotlarını ‘sondaj gemilerinin gözü, kulağı, eli, kolu’ olarak niteleyen Bakım, ARMELSAN olarak Türkiye’nin bu macerasına başından beri destek verdiklerinin altını çiziyor. O dönemde sondajın Karadeniz’de yapıldığını hatırlatıyor. Çalışılan bölgede 3 bin metreden daha derin bir yer olmadığı için de buna göre bir ürün geliştirdiklerini belirtiyor.
“Sondaj bölgeleri değişince Kaşif de gelişti”
O dönemlerdeki operasyonun ihtiyaçlarına bağlı olarak 200 beygir civarında güç üreten bir robotun yeterli olduğunu hatırlatıyor Bakım ve devam ediyor:
“Karadeniz’deki sondaj sırasında biz de ilgili kurumlar da çok değerli tecrübeler kazandı. O süreç bizim için ciddi bir bilgi birikimi oldu. Orada öğrendiklerimizle daha güçlü ve daha derine inebilen yeni bir su altı robotu ürettik.
Hepimizin bildiği üzere Enerji Bakanlığı son dönemlerde deniz aşırı operasyonlara yöneldi. Somali, Libya, Pakistan gibi ülkelerle bu konuda çok önemli anlaşmalar imzalandı. Buralarda sondaj faaliyetleri gerçekleştirilecek. Ki bahsettiğimiz bölgelerde derinlik 3 bin metrenin üzerinde.
Biz de bu kapsamda üzerimize düşeni yaptık ve Kaşif’in XL modelini hayata geçirdik. Üzerindeki 8 motorla 250 beygir güç üretebiliyoruz. Ayrıca 4 bin metre derinliğe kadar inebiliyoruz. Böylece Enerji Bakanlığı’nın yurt dışı faaliyetlerine de destek olabileceğiz.”
“Dünyada öncelikli konulardan biri haline geldi”
Can Emre Bakım, Türkiye’nin küresel anlamda en büyük 4. sondaj filosuna sahip olduğunu hatırlatıyor. Ayrıca, enerjiye duyulan ihtiyaç nedeniyle sondaj meselesinin dünyada öncelikli konulardan biri haline geldiğinin altını çiziyor.
Ülkelerin ‘enerjide dışa bağımlılığı bitirebilmeyi’ öncelikli konulardan biri olarak gördüğüne işaret ediyor Bakım ve “Gerek Doğu Avrupa gerek Uzak Doğu ülkeleri keşif çalışmalarını hızlandırdı. Ancak bu adımlar bölgede kaynak olup olmadığı konusunda sadece fikir verebilir. Sonrasında sondaj gemilerinin sahneye çıkması gerekiyor. Bu kapsamda yakından gözlemlediğimiz ülkeler var. İlk aşamada Türkiye’nin sondaj faaliyetlerinde yer alacağız. Ancak daha sonra bu hizmetin ihracatı için de çalışacağız.” diyerek sözlerini tamamlıyor.
