Raporda, Guatemala, Kosta Rika ve Kolombiya gibi başlıca üretici ülkelerde artan sıcaklıklar, aşırı hava olayları ve iklim kaynaklı zararlıların muz üretimini olumsuz etkilediği, bu durumun kırsal bölgelerdeki geçim kaynaklarını da tehdit ettiği belirtildi.
Dünya genelinde en fazla tüketilen meyve olan muz, buğday, pirinç ve mısırdan sonra en önemli dördüncü gıda ürünü olarak kabul ediliyor.
Küresel üretimin yaklaşık yüzde 80’i yerel tüketim için yapılırken, 400 milyondan fazla kişi günlük kalori ihtiyacının yüzde 15 ila 27’sini muzdaki besin değerlerinden karşılıyor.
İklim krizinin bedelini üretici ülkeler ödüyor
Dünyadaki muz ihracatının yüzde 80’i Latin Amerika ve Karayipler’den karşılanıyor. Ancak bu bölgeler, iklim krizine en az katkı sağlayan yerler arasında yer almasına rağmen, yıkıcı etkileri en yoğun yaşayan bölgeler konumunda bulunuyor.
Guatemala’da muz üreticiliği yapan 53 yaşındaki Aurelia Pop Xo, “İklim değişikliği mahsullerimizi öldürüyor. Bu da gelir kaybı anlamına geliyor çünkü hiçbir şey satamıyoruz. Tarlamda olan şey ölümdür” sözleriyle yaşadığı durumu özetledi.
Cavendish türü tehlikede
Muzlar, özellikle de ihraç edilenlerin büyük kısmını oluşturan Cavendish türü, 15 ila 35 derece arasında sıcaklık ve düzenli su gereksinimi nedeniyle oldukça hassas. Şiddetli fırtınalar, yaprak dökümüne neden olarak fotosentezi zorlaştırıyor.
Ayrıca genetik çeşitliliğin düşük olması, muzları hastalıklara karşı savunmasız hale getiriyor. Özellikle “kara yaprak” mantarı, fotosentez kapasitesini yüzde 80’e kadar azaltabiliyor. Nemli ortamlarda yaygınlaşan bu mantar, düzensiz yağış ve sel olaylarıyla daha da etkili hale geliyor.
Toprak kökenli mantar küresel tehdide dönüştü
Yükselen sıcaklıklar ve değişen yağış düzenleri, toprak kökenli ve muz tarlalarını kasıp kavuran Fusarium Tropikal Irk 4 gibi mantar hastalıklarının yayılmasına da zemin hazırlıyor.
Bu mantar, dünya genelindeki Cavendish plantasyonlarında büyük kayıplara yol açıyor.
Zengin ülkelere çağrı
Christian Aid, iklim krizine en fazla katkı sağlayan zengin ülkelerin fosil yakıtlardan acilen vazgeçmesini ve iklim değişikliğine uyum sağlamaya çalışan yoksul ülkelere finansal destek sağlamasını talep ediyor.
Christian Aid Politikalar Direktörü Osai Ojigho, “Muz sadece dünyanın en sevilen meyvesi değil, aynı zamanda milyonlarca insan için temel bir besin kaynağı. Bu hayati ürünün iklim değişikliği tehdidi altında olduğunu artık fark etmeliyiz,” diyerek çağrıda bulundu.
