Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Bogor Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nda Endonezya Cumhurbaşkanı Subianto ile ortak basın toplantısında konuştu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıklamalarından öne çıkan başlıklar:
“Beşeri bağlarımız bundan 400 yıl öncesine kadar uzanıyor”
Sayın Cumhurbaşkanı, aziz kardeşim, kıymetli heyet üyeleri, saygıdeğer basın mensupları, sizleri şahsım, heyetim ve milletim adına en kalbi duygularla selamlıyorum.
Dost ve kardeş Endonezya’yı G-20 Liderler zirvesi vesilesiyle 2022’de ziyaret etmiştim. Bugünkü de Yüksek Düzeyli Stratejik İş Birliği Konseyimizin 1’inci toplantısı vesilesiyle bir aradayız. Sayın Cumhurbaşkanına ve Endonezya makamlarına samimi misafirperverlikleri için özellikle teşekkür ediyorum.
Bu sene diplomatik ilişkilerimizin tesisinin 75’inci yıldönümünü idrak ediyoruz. Ancak Endonezya’yla tarihi ve beşeri bağlarımız bundan 400 yıl öncesine kadar uzanıyor. İşte bu güçlü yakınlıktan ilham alan ilişkilerimizi 2011 yılında ilan ettiğimiz stratejik ortaklığımızla taçlandırdık.
“İlişkilerimizi kapsamlı bir şekilde ele aldık”
Bugünkü Konsey toplantımızla münasebetlerimizi daha da kurumsallaştırmış olduk. Gerek değerli kardeşim Prabowo ile görüşmemizde gerekse heyetler arası istişarelerde ilişkilerimizi kapsamlı bir şekilde ele aldık. Ayrıca Filistin ve Suriye başta olmak üzere güncel bölgesel ve küresel meseleler hakkında fikir teatisinde bulunduk.
Bu çerçevede enerji, tarım, ticaret ve savunma sanayi, iletişim, eğitim gibi çeşitli alanlarda 12 mutabakat metnini huzurlarınızda imzaladık. Ayrıca ilişkilerimizin geleceğine yön veren kapsamlı bir ortak bildiriyi değerli kardeşlerimle kabul ettik.
“Ekonomik ilişkilerimizin çeşitlendirilmesine önem veriyoruz”
Savunma sanayinde mevcut projeleri ve ilave işbirliği imkanlarını gözden geçirdik. Görüşmelerimizde ticaretimizin 10 milyar dolar seviyesine yükseltilmesine ve dengeli hale getirilmesine yönelik yapabileceğimiz çalışmaları ele aldık. Ekonomik ilişkilerimizin sağlık, inşaat, enerji, gıda ve helal ürünler alanlarında çeşitlendirilmesine önem veriyoruz.
Yine Endonezya’nın yeni başkenti Nusantara’nın inşa sürecinde dünya çapında başarılı projelere imza atmış inşaat firmalarımızın yer almasını arzu ediyoruz. İki turizm ülkesi olan Türkiye ve Endonezya arasındaki beşeri temasların sıklaştırılmasının önemine değindik. Bayrak taşıyıcı havayollarımızın sefer sayılarının artırılması gereğine vurgu yaptık.
“Endonezya’dan ülkemizi 203 bin turist ziyaret etti”
Geçtiğimiz yıl Endonezya’dan ülkemizi 203 bin, ülkemizden Endonezya’yı ise yaklaşık 50 bin turist ziyaret etti. Bu rakamlar sevindirici olmakla birlikte potansiyelimizin çok çok altındadır.
Endonezyalı gençlerin Türkiye burslarına artan ilgisini memnuniyetle müşahede ediyoruz. Ülkemizde eğitim almış yaklaşık 5 bin Endonezyalı kardeşimizin her birini kültür elçileri olarak görüyoruz.
Yunus Emre Enstitüsü, Maarif Vakfı ve TİKA bu alanlardaki iş birliğimize katkıda bulunmaya devam edeceklerdir.
“Endonezya’nın Filistin meselesindeki duruşunu takdirle karşılıyoruz”
ASEAN ve üyeleriyle münasebetlerimizi geliştirmekte kararlıyız. ASEAN Sekreteryasına ev sahipliği yapan Endonezya’nın ülkemizin ASEAN’la iş birliğinin güçlenmesine desteğine güveniyoruz.
Görüşmelerimizde ayrıca Birleşmiş Milletler, G20, MİKTA, D-8 ve İslam İşbirliği Teşkilatı gibi çok taraflı platformlardaki münasebetlerimizi artırma hususunda mutabık kaldık. Endonezya’nın Filistin meselesindeki duruşunu takdirle karşılıyoruz. Önümüzdeki dönemde Gazze’nin yeniden inşasında ve Filistin davasının savunulmasında Endonezya ile birlikte çalışmaya devam edeceğiz.
“İsrail’in saldırılarında oluşan zararın toplamı 100 milyar dolara yaklaşıyor”
Altını çizerek tekrar ifade etmek istiyorum. 1967 sınırları temelinde başkenti Doğu Kudüs olan egemen, toprak bütünlüğünü haiz bir Filistin devletinin kurulması daha fazla geciktirilemez. Bunu aşındıracak her türlü adım, her türlü teklif ve proje bizim nazarımızda gayrimeşrudur, daha fazla çatışma, daha fazla kan ve istikrarsızlık demektir. Gazze huzura ermeden, Filistinliler huzura kavuşmadan bölgedeki diğer ülkelerin de istikrara kavuşması mümkün değildir. İsrail’in 15 ay süren saldırıları neticesinde oluşan zararın toplamı 100 milyar dolara yaklaşıyor. Şunu unutmayalım, hukukta prensip zararın müsebbibinden tahsil edilmesidir. İstişarelerimizin ve aldığımız kararların hayırlara vesile olmasını diliyor, hepinizi sevgiyle, saygıyla selamlıyorum.
