Güney Afrika Cumhuriyeti’nden Angola’ya uzanan binlerce kilometrelik sahil şeridindeki kolonilerde yaklaşık 2 milyon Cape kürklü fokunun yaşadığı tahmin ediliyor.
Kahverengi kürkleri ve 2 metreyi aşan boylarıyla, en büyük fok türleri arasında yer alan Cape kürklü foklarda rastlanan kuduz salgını, bilimsel açıdan emsalsiz bir örnek teşkil ediyor.
Güney Afrika Tarım Bakanlığının temmuz ayında yayımladığı rapora göre, foklar arasında kuduz salgını, ilk kez mayıs ayında görüldü. Ancak önceki yıllarda ölen foklardan alınan örneklerden edinilen bilgiler ışığında, ilk vaka geçmişinin 2022 yılına dayandığı tahmin ediliyor.
Raporda, temmuz sonu itibarıyla Cape Town ile Plattenberg şehirleri arasındaki sahil şeridinde toplam 17 vaka tespit edildiği ve bu salgının dünya genelinde deniz memelileri arasında görülen ilk kuduz salgını olduğu ifade edildi.
Cape Town’da faaliyet gösteren Hout Bay Fok Kurtarma ve Rehabilitasyon Merkezi yetkilisi Kim Hattingh, temmuzdan beri tespit edilen 7 vaka ile birlikte toplam vaka sayısının 24’e yükseldiğini belirtti.
Hattingh, bu salgının deniz memelileri arasında ilk kez görüldüğüne dikkati çekerek, “Deniz memelileri arasında kuduz salgınları konusunda bilimsel bir emsal yok ve kuduzun deniz yaşamını nasıl etkileyeceği hakkında hiçbir şey bilinmiyor.” dedi.
Foklar insanlara saldırıyor
Kuduz fokların insanlara saldırdığı vakalara değinen Hattingh, “İnsanların ısırıldığına dair birkaç vaka bildirildi, ancak insanların fok ısırıklarından kuduz kaptığına dair bir rapor yok. Ancak, deniz yaşamının yuvası olan okyanusta yüzecekseniz, kuduza karşı aşı olmanız önerilir.” diye konuştu.
Hattingh, fokların açlık nedeniyle de insanlara saldırabileceğine değinerek, “Sahilde bir fok görürseniz, ne yapıyor olursa olsun hayvandan en az 30 metre uzakta durun.” ifadesini kullandı.
Salgın ilk kez görüldüğü için kuduz olmuş bir foku tespit etmenin zor olduğunu belirten Hattingh, “Karada, fokların düzensiz davrandığını, başlarını çevirdiğini ve yutmakta zorlandığını, beslenme doğasına aykırı şekilde nesneleri yakalayıp ısırmaya çalıştığını fark ettik. Ayrıca hayvanın bu belirtileri gösterdikten sonra 30 dakika içinde öldüğünü de tespit ettik.” dedi.
Hattingh, denizde de şişkin halde ve hasta görünümlü foklara rastladıklarına değinerek, “Ayrıca suda yüzen ve teknelere ve insanlara saldıran foklar gördük, ancak bunun kuduz olmayabileceğini, aç ve eskiden olduğundan çok daha saldırgan olan foklar olabileceğini not etmek mühim.” diye konuştu.
Balıkçılık endüstrisi fokları tehdit ediyor
Cape kürklü fokların 2018’de 2 milyon olarak tespit edilen nüfusunun 2021’deki kitlesel ölümlerin ardından düşmüş olabileceğine değinen Hattingh, “Cape kürklü foklar, ciddi tehlike altında, balıkçılık endüstrisi tarafından her gün öldürülüyorlar ve bu, yıllardır devam ediyor.” ifadesini kullandı.
Hattingh, fokların Afrika geleneksel tıbbında ilaç yapımında kullanılmak üzere yoğun talep gördüğünü belirterek, “Bu vahşet ve cinayet her gün artıyor ve bu hayvanların önümüzdeki birkaç yıl içinde büyük bir risk altında olacağına inanıyoruz. Yerel balıkçılık endüstrisi, fokların, yunusların, balinaların tüm balıkları yediğine inanıyor, bu yüzden foklar ne kadar çok ölürlerse balıkçılar için o kadar iyi.” dedi.
Hout Bay Fok Kurtarma ve Rehabilitasyon Merkezi’nin 1999’dan beri Cape kürklü fokların yetiştirilip doğaya salınması için faaliyet yürüttüğünü kaydeden Hattingh, “Bu hayvanlar sadece fok bakıcılarımız tarafından bakılıyor. Şu anda etiketlenip serbest bırakılmadan önce fokları kuduz aşısıyla aşılıyoruz.” bilgisini verdi.
