1990 yılında uzaya fırlatılan Hubble Uzay Teleskobu, 35. yaşını dört yeni görsel armağanıyla kutladı.
NASA ve Uzay Teleskobu Bilim Enstitüsü (STScI) tarafından yayımlanan fotoğraflar, Mars’tan NGC 5335 adlı sarmal galaksiye kadar uzanan gök cisimlerini gözler önüne seriyor.
NASA Astrofizik Dairesi Başkan Vekili Shawn Domagal-Goldman, yayımlanan görsellerin eşliğinde yaptığı açıklamada, “Hubble, 35 yıl önce evrene yeni bir pencere açtı. Bugün hâlâ faaliyette olması, amiral gemisi niteliğindeki gözlemevlerimizin değerini ve gelecek projelere ilham oluşunu kanıtlıyor” ifadelerini kullandı.
Arızayla başlayıp bilimsel devrime dönüştü
Fırlatıldıktan sonra aynasında tespit edilen üretim hatası nedeniyle Hubble ilk yıllarında sorun yaşamıştı. Ancak 1993’te gerçekleştirilen ilk bakım görevinde astronotlar tarafından takılan özel donanım sayesinde görüntü kalitesi önemli ölçüde artırıldı.
O günden bu yana Hubble, ötegezegenlerden kara deliklere, karanlık enerjiye ve evrenin hızla genişlemesine kadar birçok keşfe katkı sağladı. NASA’ya göre Hubble, bugüne kadar yaklaşık 1,7 milyon gözlem gerçekleştirdi, 55 bin gök cismi üzerinde çalıştı ve 22 binden fazla bilimsel makaleye kaynak oldu.
Mars’tan galaksilere kozmik kartpostallar
Teleskobun yayımladığı yeni fotoğraflar arasında Aralık 2024’te Mars’a en yakın konumdayken çekilen görüntüler de yer alıyor.
Fotoğraflarda Mars’ın turuncu Tharsis platosu, volkanik dağları, kuzey kutup buz örtüsü ve su buharından oluşan bulutlar görülüyor.
Yine Aralık ayında çekilen bir başka görüntü ise Dünya’dan 5.200 ışık yılı uzaklıktaki dev yıldız oluşum bölgesi Rosette Bulutsusu’nun küçük bir bölümünü gösteriyor.
Gaz ve tozla kaplı karanlık bulutlar, yıldızların doğumuna ev sahipliği yapan bölgenin karmaşık yapısını gözler önüne seriyor.
Ocak ayında çekilen bir diğer görselde ise NGC 2899 adlı gezegenimsi bulutsu yer alıyor.
Dünya’dan 4.500 ışık yılı uzaklıkta bulunan bu gökcismi, ortasındaki yıldızdan gelen radyasyon ve yıldız rüzgarlarının etkisiyle şekillenmiş renkli gaz bulutlarıyla dikkat çekiyor.
Mart ayında kaydedilen bir başka görselde ise NGC 5335 adlı sarmal galaksi yer alıyor. Görüntü, galaksinin merkezine doğru gaz taşıyan çubuk şeklinde bir yapıyı ve kenarlarında oluşan yıldız kümelerini ortaya koyuyor.
Hubble’ın mirası devam ediyor
Teleskop zaman zaman teknik aksaklıklar yaşasa da hâlen görevini sürdürüyor. 2021’de fırlatılan ve Hubble’a kıyasla yedi kat daha fazla ışık toplayabilen James Webb Uzay Teleskobu (JWST), evreni daha çok kızılötesi dalga boylarında gözlemliyor.
Öte yandan, NASA’nın 2040’lı yıllarda fırlatmayı planladığı Habitable Worlds Observatory (Yaşanabilir Dünyalar Gözlemevi) projesi, görünür ve morötesi ışıkta gözlemler yaparak Hubble’dan daha keskin görüntüler elde etmeyi hedefliyor.
Bu yeni teleskop, uzaktan bakım yapılabilecek şekilde tasarlanacak ve yaşam barındırma potansiyeli olan ötegezegenleri tespit etmeye odaklanacak.
