Mikroplastiklerin çevre kirliliğine yol açtığı zaten biliniyor. Ancak Boston Üniversitesi’nden bilim insanları, bu küçük plastik parçacıklarının antimikrobiyal direnç (AMR) oluşumunu hızlandırabileceğini ortaya koydu. Çalışma, Applied and Environmental Microbiology dergisinde yayımlandı.
Araştırmanın baş yazarı Neila Gross, “Plastik kirliliği sadece çevresel bir sorun değil, aynı zamanda antibiyotiklere dirençli enfeksiyonlarla mücadelede kritik bir halk sağlığı meselesidir” dedi.
Giderek artan plastik kullanımı nedeniyle mikroplastik kirliliği yaygın hale geldi. Özellikle atık su sistemleri, bu plastiklerin bakteri taşıyıcıları haline geldiği bir tür “plastik küre” (plastisphere) oluşturuyor.
Araştırmacılar, mikroplastiklerin antimikrobiyal dirence katkısını incelemek için polistiren (ambalaj malzemelerinde bulunur), polietilen (plastik poşetlerde kullanılır) ve polipropilen (şişeler ve saklama kaplarında bulunur) türlerinde plastikler seçti.
Mikroplastikler 10 gün boyunca E. coli bakterileriyle bir araya getirildi. Her iki günde bir, bakterilerin dört farklı antibiyotiğe (ampisilin, siprofloksasin, doksisiklin ve streptomisin) ne kadar direnç kazandığı ölçüldü.
Mikroplastikler antibiyotik direncini hızlandırıyor
Sonuçlar, mikroplastiklerin boyutu veya türü fark etmeksizin, bakterilerin sadece 5-10 gün içinde antibiyotiklere karşı çoklu direnç kazandığını gösterdi.
Daha önceki araştırmalarda antibiyotiklerin kendisinin bakterileri dirençli hale getirdiği düşünülüyordu. Ancak bu çalışmayla birlikte, mikroplastiklerin tek başına da antibiyotik direnci gelişimini hızlandırdığı kanıtlandı.
Araştırmayı yöneten Gross, “Mikroplastiklerin, önemli enfeksiyonlarda antibiyotiklerin etkisiz hale gelme riskini artırdığını” belirtti.
Direnç kalıcı hale geliyor
En endişe verici bulgu ise şu oldu: Mikroplastiklere maruz kalan bakteriler, antibiyotik ve plastik ortadan kaldırıldıktan sonra bile dirençlerini koruyabiliyor.
Bu durum, mikroplastiklerin sadece antibiyotik taşıyıcısı olmadığını, aynı zamanda bakteriler için bir direnç evrimi merkezi haline geldiğini gösteriyor.
Özellikle polistiren mikroplastiklerin en yüksek direnç seviyelerini oluşturduğu tespit edildi. Ayrıca, bakterilerin mikroplastikler üzerinde biyofilm oluşturarak hayatta kalma ve direnç geliştirme yeteneklerini artırdığı gözlemlendi.
Çözüm ne olabilir?
Araştırmacılar, antibiyotik direncini azaltmaya yönelik çabalarda mikroplastik kirliliğinin göz önünde bulundurulması gerektiğini vurguluyor.
Mikroplastiklerin çevreye yayılması engellenmezse, gelecekte enfeksiyonların tedavisi çok daha zor hale gelebilir.
