Osmanlı tarihine ışık tutan Kemal Karpat vefatının 6. yılında anılıyor

Kemal Haşim Karpat, 1923 yılında Romanya’nın Dobruca şehrinde Kırım Tatarı göçmen bir ailede dünyaya geldi. Karpat’ın akademik kariyerinin temeli göçler ve ailesinin geçmişine bağlı olduğu biliniyor.

Osmanlı kentlerinin genel özelliği olan çok kültürlü bir yapıya sahip olan Dobruca’daki çocukluğu ve gözlemleri Karpat’ın tarih alanında yapacağı çalışmaların tetikleyici unsuru olarak biyografisinde yer aldı.

Mecidiye medresesindeki eğitiminin ardından İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ni kazandı. Buradaki eğitiminin ardından ABD’deki Washington Üniversitesi’nde yüksek lisansını Siyasi Bilimler, doktorasını ise 1957 yılında New York Üniversitesi Siyasal ve Sosyal Bilimler programlarında tamamladı.

Eğitiminin ardından akademik kariyerine devam eden Karpat; Birleşmiş Milletler Ekonomik ve Sosyal Konseyi’nde görev aldı. Princeton, Montana State, New York, Bilkent, Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Ankara Üniversitesi, Harvard, John Hopkins, Colombia üniversiteleri ve Ecole des Hautes Etudes en Science Sociales gibi dünyaca ünlü eğitim kurumlarında görev yaptı.

Wisconsin Üniversitesi’nde yer alan Ortadoğu Araştırmaları Programı Bölüm Başkanlığı’nı ve The Turkish Studies Association ile Türk Araştırmaları Kurumu’nun direktörlüklerini yürüttü.

Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü’nü aldı

Yaşamı süresince birçok akademik çalışma ve kitabı bilim dünyasına kazandıran Karpat, 2009 yılında TBMM Onur Ödülü’nü kazandı. 2016 yılında da Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü’ne layık görüldü.

Kemal Karpat, 20 Şubat 2019 tarihinde, tedavi gördüğü ABD’nin Wisconsin eyaletinde 96 yaşında yaşamını yitirdi.

Osmanlı tarihine ışık tuttu

Osmanlı araştırmaları sahasında dünyaca kabul görmüş bir otorite olan Karpat, genel kanının dışına çıkarak oluşturduğu tespitleri ve yorumlarıyla dünya tarihinin önemli bir durak noktası olarak gördüğü Osmanlı tarihini multidisipliner anlamda çalıştı.

Tarihi bütüncül bir şekilde değerlendirmesi, güncel etkilerle tarihselin bağını ön plana alması bakımından geleneksel tarihçilik anlayışının ötesinde bir yöntemi vardı.Türk Demokrasi Tarihi alanındaki tespitleriyle Cumhuriyet tarihinin yorumlanmasında farklı bakış açıları geliştiren ve Osmanlı Devleti-Türkiye Cumhuriyeti Devleti arasındaki gelişimsel ilişkileri yorumlamasıyla birçok araştırmaya ışık tuttu.

Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk yarısına şahitlik etmesi ve akademik bakışla bu döneme dair bakış açısı ile akademik ve düşünsel ortamda derin izler bırakan Karpat’ın birçok dilde yayımlanmış kitapları ve makaleleri üniversitelerde halen okutulmakta…

Eserlerinden bazıları ise şöyle:

Türkiye ve Orta Asya, Osmanlı Nüfusu, Balkanlar’da Osmanlı Mirası ve Milliyetçilik, Türk Dış Politikası Tarihi, Osmanlı’dan Günümüze Edebiyat ve Toplum, Osmanlıda Milliyetçiliğin Toplumsal Temelleri, Osmanlı’dan Günümüze Elitler ve Din, Türk Siyasi Tarihi Siyasal Sistemin Evrimi, Osmanlı’dan Günümüze Etnik Yapılanma ve Göçler, Osmanlı’dan Günümüze Kimlik ve İdeoloji, Osmanlı Modernleşmesi Toplum, Kuramsal Değişim ve Nüfus, Osmanlı Devleti’nin Kısa Sosyal Tarihi, Türkiyede Toplumsal Dönüşüm, Acıyı Bal Eylemek.