Almanya’daki Charite – Universitatsmedizin Berlin’de görevli bilim insanları tarafından yürütülen geniş kapsamlı bir araştırma, Oropouche virüsünün Latin Amerika’da yaygın ancak büyük ölçüde teşhis edilmemiş olduğunu ortaya koydu.
Araştırmanın sonuçları, The Lancet Infectious Diseases dergisinde yayımlandı.
Charite Viroloji Enstitüsü’nde görev yapan ve aynı zamanda Alman Enfeksiyon Araştırmaları Merkezi’nde çalışan Prof. Jan Felix Drexler, “Verilerimiz, Oropouche virüsünün Latin Amerika’da büyük oranda tanı konulamamış bir halk sağlığı sorunu olduğunu gösteriyor. Bazı bölgelerde her on kişiden biri bu virüse daha önce yakalanmış olabilir” değerlendirmesinde bulundu.
Belirtiler hafif olsa da risk büyük
1950’li yıllarda tanımlanan Oropouche virüsü, bugüne dek sınırlı sayıda vakayla biliniyordu. Ancak 2023 sonlarından bu yana bildirilen vakalar 20 bini aştı. İki genç kadının hayatını kaybettiği ve bazı gebeliklerde düşük veya bebekte gelişim bozukluklarına neden olduğu bildirildi.
Virüs; ateş, titreme, baş ağrısı, kas-eklem ağrısı, bulantı ve deri döküntüsü gibi belirtilerle kendini gösteriyor. Ancak uzmanlar, gebelik döneminde virüse maruz kalınmasının fetüs üzerinde nasıl bir etki bıraktığının halen netlik kazanmadığını belirtiyor.
Prof. Drexler, “Zika virüsünde olduğu gibi ciddi doğumsal bozukluklara yol açıp açmadığını henüz bilmiyoruz. Ancak ilk bulgular, Oropouche’un etkilerinin Zika kadar ağır olmadığını gösteriyor” dedi.
Henüz Oropouche virüsüne karşı geliştirilmiş bir aşı ya da özel tedavi yöntemi bulunmuyor.
Enfeksiyon iklim koşullarıyla yakından ilişkili
Araştırmacılar, 2001-2022 yılları arasında Bolivya, Brezilya, Kolombiya, Kosta Rika, Ekvador ve Peru’da toplanan 9.400’ü aşkın kan örneğini inceledi. Bulgulara göre, Latin Amerika genelinde her 100 kişiden yaklaşık 6’sında virüse karşı antikor tespit edildi.
Özellikle Amazon bölgesi gibi düşük rakımlı ve sıcak bölgelerde enfeksiyon oranları yüzde 10’un üzerine çıkarken, yüksek rakımlı alanlarda bu oran çok daha düşük.
Araştırma ekibi, makine öğrenimi teknikleri kullanarak virüs yayılımında etkili olan çevresel ve demografik faktörleri analiz etti. Sonuçlara göre, sürekli sıcaklık ve yoğun yağış gibi iklim koşulları virüsün yayılmasında başlıca faktörler arasında yer alıyor. Bilim insanları, El Niño hava olayının da mevcut salgını tetiklemiş olabileceğini düşünüyor.
Drexler, “İklim değişikliği sürerse Oropouche virüsünün yayılımı daha da artabilir” uyarısında bulundu.
En büyük risk Amazon bölgesinde
Yapılan haritalandırma çalışmasına göre, virüsün en yaygın olduğu yer Amazon Yağmur Ormanları. Ancak Orta Amerika, Karayipler ve Brezilya’nın güney ve kıyı bölgelerinde de yüksek enfeksiyon riski bulunuyor.
Drexler, “Oropouche, muhtemelen Latin Amerika’da böcek ısırıklarıyla bulaşan en yaygın virüslerden biri. Dengue ve chikungunya kadar dikkatle izlenmesi gerekiyor” dedi.
Korunma yöntemleri
Virüs, halk arasında “görünmez sinekler” olarak bilinen 3 milimetreden küçük bir tür sinek aracılığıyla bulaşıyor. Bu sinekler, standart cibinliklerin gözeneklerinden geçebilecek kadar küçük.
Uzmanlar, bölgede bulunacak kişilerin uzun giysiler giymesi, DEET ya da icaridin içeren sinek kovucular kullanması ve ince gözenekli cibinliklerden faydalanması gerektiğini belirtiyor. Özellikle hamile kadınların bu bölgelere gitmeden önce mutlaka bir doktora danışmaları tavsiye ediliyor.
