Ticaret Bakanlığı verilerinden yapılan derlemeye göre, Türk müteahhitlik sektörü, yıllık uluslararası müteahhitlik gelirlerinden en çok pay alan ilk 10 ülke arasında bulunuyor.
Sektör, 2020’de yurt dışında yaklaşık 17,2 milyar dolarlık 386 proje yürüttü. Türk firmalarının yurt dışında üstlendiği projelerin tutarı 2021’de 31 milyar 790 milyon dolara çıktı. Söz konusu yılda 459 proje üstlenilirken elde edilen tutar, bugüne kadar ki en yüksek proje bedeli olarak hesaplandı.
Proje tutarı, 2022’de 20,1 milyar dolara gerilerken proje sayısı 2021’e göre artış kaydetti. Söz konusu yılda proje sayısı 512 olarak kayıtlara geçti.
Yurt dışı müteahhitlik sektörünün 2023’te üstlendiği projelerin tutarı 28,6 milyar dolar, proje sayısı da 445 oldu.
Sektörün geçen yıl üstlendiği proje tutarı da küresel ekonomik sorunlar ve Rusya-Ukrayna Savaşı’nın etkisine rağmen 31,2 milyar doları buldu. Bu dönemde 378 proje üstlenildi.
Yılın 6 ayında 93 proje
Türk müteahhitlik sektörü bu yıl haziran sonuna kadar yurt dışında 93 proje üstlendi ve bunların tutarı 6,2 milyar dolar olarak kaydedildi.
Sektörün üstlendiği işlerde ortalama proje bedelindeki seyir de dikkati çekti. Sektör, son olarak 2015’te 83,8 milyon dolarlık ortalama proje bedeline ulaşırken 2021’de bu rakam 69,3 milyon dolar oldu.
Ortalama proje değeri, 2022’de 39,2 milyon dolar, 2023’te 64,2 milyon dolar, geçen yıl da 82,7 milyon dolar olarak hesaplandı. Bu yıl üstlenilen projelerde de ortalama tutar 66,5 milyon dolara yaklaştı.
Projelerin yüzde 43,2’si Bağımsız Devletler Topluluğu’nda
Yurt dışı müteahhitlik sektörü 1972’den bu yana 137 ülkede 543,6 milyar dolar tutarında 12 bin 627 proje üstlendi.
Türk müteahhitleri, halihazırda Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT), Orta Doğu ve Afrika’da büyük projelere imza atıyor.
Bugüne kadar üstlenilen projelerin bölgesel dağılımında, yüzde 43,2’lik payla BDT ilk sırada yer aldı. BDT’de bugüne kadar 235 milyar dolarlık proje yürütüldü.
BDT’yi yüzde 25,5’lük payla Orta Doğu bölgesi takip ederken burada üstlenilen projelerin tutarı 138,5 milyar dolara ulaştı.
Afrika yüzde 17,9’luk pay ve üstlenilen 97 milyar dolarlık projeyle üçüncü sırada yer buldu. Bu bölgeleri 53,8 milyar dolarlık projeyle Avrupa ve 14,4 milyar dolarlık projeyle Asya-Pasifik izledi. Sektör, Amerika’da da 4,6 milyar dolarlık proje üstlendi.
En çok proje Rusya’da
Üstlenilen projelerin ülkelere göre dağılımında Rusya ilk sırada yer aldı. Rusya’da bugüne kadar 103,1 milyar dolarlık proje yürütüldüğü görüldü. Rusya’yı 54,2 milyar dolarla Türkmenistan ve 36,6 milyar dolarla Irak izledi. Bu ülkelerin ardından 33,4 milyar dolarlık projeyle Suudi Arabistan ve 31,4 milyar dolarla Libya geldi.
Sektörün üstlendiği projelerde 29,6 milyar dolarlık tutarla Kazakistan da öne çıktı. Cezayir’de 23,2 milyar dolar, Azerbaycan’da 20,8 milyar dolar, Katar’da 20,3 milyar dolar ve Birleşik Arap Emirlikleri’nde 18,8 milyar dolarlık proje üstlenildi.
Türk müteahhitlerin bugüne kadar yurt dışında üstlendiği projelerde yüzde 14,1 ile kara yolu, tünel ve köprüler ilk sırayı aldı. Bu sektörü, yüzde 13,4 ile konut, yüzde 8,5 ile enerji santrali, yüzde 7,1 ile demir yolu ve yüzde 6,8 ile ticaret merkezi projeleri takip etti.
