Dışişleri Bakanlığı kaynaklarına göre, 7 Mart 2025 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararı ile Spitsbergen (Svalbard) Antlaşması Türkiye bakımından yürürlüğe girdi.
9 Şubat 1920’de Fransa’nın başkenti Paris’te imzalanan ve 1925’ten bu yana yürürlükte olan antlaşma, Norveç’in adalar üzerindeki egemenliğini tanımakla beraber, taraf olan üçüncü ülkelerin vatandaşlarına Svalbard Takımadaları üzerinde mülk edinme ve ikamet ile balıkçılık ve madencilik alanlarında ticari faaliyetlerde bulunma ve bilimsel araştırma gerçekleştirme hakkı tanıyor.
Türkiye’nin antlaşmaya taraf olmasıyla Türk vatandaşları ve şirketleri Svalbard Takımadaları’nda mülk edinme ve oturma hakkı elde edecek, adaların kara sularında balıkçılık yapabilecek, denizcilik ve madencilik alanlarında ticari faaliyetlerde bulunabilecek.
Ayrıca Türk bilim insanları kurulacak Türk Bilim İstasyonu’nda bilimsel araştırma yapma, Türk öğrenciler Svalbard Üniversite Merkezi’nde eğitim alma imkanına erişebilecek.
Türkiye bu adımla, Arktik bölgesinin canlı ve cansız doğal kaynaklarından faydalanmayı ve bölgede gerçekleştirebileceği bilimsel ve ekonomik faaliyetleri güçlendirmeyi hedefliyor.
Bu çerçevede, Türkiye’nin Arktik Konseyi’ne gözlemci üye olma hedefi de muhafaza ediliyor.
Öte yandan Türkiye son yıllarda Arktik bölgesine yönelik başarılı bilim seferleri düzenliyor.
TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi (TÜBİTAK MAM) tarafından Norveç’in münhasır ekonomik bölgesi ile Svalbard Adaları ve kara sularında başarıyla icra edilen Ulusal Arktik Bilimsel Araştırma Seferleri’nin dördüncüsü (TASE-IV) 26 Haziran-25 Temmuz 2024’te tamamlanmıştı.
