Zehirli ve istilacı balon balıklarının Akdeniz’de popülasyonu son yıllarda hızla arttı. İçerdiği tetrodotoksin adlı, siyanürden daha tehlikeli toksin sebebiyle insan sağlığına tehdit olan balon balıkları, ekosistemde hızla yayılıp balık popülasyonunu olumsuz etkiliyor.
Güçlü çene yapısıyla denizlerde avcı konumuna gelen balon balığı, balıkçıların av gereçlerine de zarar vererek ekonomik kayba da neden oldu.
28 milyon balığın ekosisteme girişi önlendi
Tarım ve Orman Bakanlığının 2020 yılında başlattığı istilacı bir tür olan balon balığı avcılığı desteklemeleri kapsamında 373 bin 494 balon balığının avlanmasını sağladı. Böylelikle 28 milyon 12 bin 50 balon balığının ekosisteme girişini engelledi.
2020 yılında başlatılan ve 2021-2024 yılları arasında da devam eden balon balığı avcılığı desteklemesiyle ilk kez aynı anda hem sucul biyoçeşitliliğin korunması hem de balıkçıların desteklenmesi sağlanıyor.
Destekleme ile yabancı istilacı bir tür olan balon balığı üzerinde av baskısı oluşturulup stoka katılım oranı azaltılarak su ürünleri kaynaklarının korunması, sürdürülebilir/rasyonel kullanımı ve balon balığının balıkçıların av araçlarına verdiği zararın azaltılması amaçlanıyor.
Plajlara bırakılan balıklar çevre kirliliğine neden oldu
Bakanlık tarafından karaya çıkarılması yasak olan balon balığı, amatör balıkçıların tekneyle açılarak ya da kıyıda yaptıkları avcılıkta oltaya takılıyor.
Amatör balıkçılar popülasyona karşı yakaladığı balığı öldürüp, denize atarak tedbir almaya çalıştı. Dalgayla sahile ulaşan veya kıyıdan avcılık yapanların oltasına takıldıktan sonra plajlarda bırakılan balon balıkları, çevre kirliliğine neden oldu.
Antalya sahillerinde kıyıdan balık avlayanların bulunduğu bölgelerin yakınında çok sayıda ölü balon balığına rastlandı. Avcılardan bazılarının imha etmek yerine balıkları plajlara bıraktığı, kum ve çakıl arasına gizlediği görüldü. Balon balıklarının oluşturduğu çevre kirliliğine plajda yürüyüş yapan ve denize girenler tepki gösterdi.
Satana 37 bin 770 lira ceza
Balon balığı zararının önlenmesi için sahile bırakan ya da teknesinde limana getirene ceza uygulanacak. Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından balon balığına ilişkin cezalar şöyle:
“Balon balığını karaya çıkaran amatör balıkçıya 3 bin 770 lira, tekne sahibine 5 bin 662 lira, ticari balıkçıların izin almadan balon balığını karaya çıkarması halinde kişiye 12 bin 835 lira, tekne sahibine 18 bin 880 lira, balon balığı satana 37 bin 770, balon balığını işleyen tesislere 75 bin 553 lira.”
Amatör olta balıkçılarının kıyıda ya da teknede balon balığı yakalaması halinde öldürüp açık denize bırakması gerektiği belirtildi.
Destekler artırıldı
İstilacı balon balığının stoktaki oranını azaltmak ve av baskısını sürdürmek amacıyla, 2025-2026 yıllarında da balıkçılara kuyruk başına doğrudan destek verilecek. Daha büyük tehdit oluşturan ve sık rastlanan benekli balon balığında destekleme fiyatı yüzde 100 artırılarak 25 TL’ye yükseltildi. Diğer balon balığı türlerinde ise destekleme oranı yüzde 400 artırılarak 10 TL’ye çıkarıldı.
