Türkiye teknoloji ürünleri pazarının dünyadaki en önemli oyuncularından biri. Özellikle genç nüfus yeni çıkan ürünlere bir hayli ilgili. Bu durum da global markalar için ülkemizi cazibe merkezlerinden biri haline getiriyor.
Ancak iç pazardaki kimi uygulamalar tüketicileri mağdur edebiliyor. Bu kapsamda son günlerde en çok dile getirilen sorunlardan biri de ürünle birlikte ek hizmet satın alma zorunluğu. Örneğin telefon almak istiyorsunuz, mağazadan ‘kasko da almazsanız bu ürünü size satamayız’ yanıtı alıyorsunuz.
Bu gibi dayatmaların kanunen suç olduğunun altını çizen uzmanlar, ‘sigorta’ adı altında satılan ürünler için de tüketicileri çok dikkatli olmaları yönünde uyarıyor.
“Zorunlu kasko dayatması yasal değil”
Tüketici Konfederasyonu Başkanı Aydın Ağaoğlu, bir ürün almak istediğinizde yanında farklı türde hizmetlerin de zorla satılmaya çalışılmasını ‘kesinlikle hukuk dışı’ olarak tanımlıyor.
Dünyaca ünlü bir elektronik market zincirinin Türkiye’deki şubelerinde yeni model telefonlar için dayatılan kasko/sigorta gibi ek hizmetleri hatırlatıyoruz Ağaoğlu’na. Bunun bir suç olduğunu ve yasalarda da açıkça belirtildiği yanıtını alıyoruz.
Ticaret Kanunu’nun 6502 numaralı kanunun 6. maddesine atıf yapıyor Ağaoğlu. O maddenin 3. bendinde yazan ‘Ticari veya mesleki amaçlarla hareket edenler; aksine bir teamül, ticari örf veya adet ya da haklı bir sebep yoksa; bir mal veya hizmetin satışını o mal veya hizmetin, kendisi tarafından belirlenen miktar, sayı, ebat gibi koşullara ya da başka bir mal veya hizmetin satın alınması şartına bağlayamaz.’ ifadesini hatırlatıyor.
Ağaoğlu ayrıca, tüketicilerin bu gibi dayatmalarla karşılaşmaları durumunda doğrudan Ticaret Bakanlığı’na şikayet etmeleri çağrısında bulunuyor.
[Uzmanlar, telefon sigortalarının sanıldığı kadar masum olmayabildiği görüşünde.]
“Telefon sigortalarında da vatandaş mağdur ediliyor”
Aydın Ağaoğlu bir konuda daha tüketicilerin mağdur olduğu bilgisini paylaşıyor ve hazır söz cep telefonlarından açılmışken ‘sigorta’ adı altında satılan ürünlerle dikkati çekiyor.
Yeni bir telefon almanın heyecanıyla tüketicilerin önlerine konan belgeleri dikkatlice okumadan imza attığını belirtiyor Ağaoğlu ve sözlerini şöyle tamamlıyor:
“Elektronik eşyalarla birlikte satılan ‘sigorta’ da beraberinde ciddi mağduriyetler getirebiliyor. Örneğin cep telefonu alıyorsunuz ve sigorta yaptırıyorsunuz. Poliçeyi düzgün okumadığınız için de sanki cep telefonunuz çalınsa bile yenisini ya da ücret iadesi alabileceğinizi düşünüyorsunuz.
Su dökülmesi, bozulması ya da çalınması gibi durumlarında poliçelerin büyük kısmında ‘paranın en fazla yüzde 70’i tutarında hediye çeki verilir’ diyor. Yani size telefonun sıfırını vermiyor. Sıfırının parasını da vermiyor.
Diyelim telefonu ocak ayında 100 bin TL’ye aldınız. Ağustos ayında telefonunuz bozuldu ya da çalındı. Telefonun sıfırına bu süreçte elbette zam geliyor. Firma zamlı fiyatı baz almıyor. Faturadaki 100 bini temel alıyor ve onun yüzde 70’i kadar çek veriyor. Siz de elinizdeki 70 bin TL’lik hediye çekiyle mecburen yine aynı yerden alışveriş yapmak zorunda kalıyorsunuz. Sizin bozuk telefonunuz da şirkete kalıyor. Ve onu da tamir ettirip yine başkasına satabiliyor.
Bunlar gibi çok örnek var. Vatandaşlar lütfen kasko, sigorta ya da benzer işler için attıkları her imzaya dikkat etsin. Maddeleri net şekilde anlayana kadar okusun. Markalar bu tür durumlarda para vermemek için her yolu deniyor Tüketicilerin mağdur olmaması adına çok dikkat etmeleri uyarısında bulunuyoruz.”
