Belek Turizm Bölgesi’ndeki NEST Kongre Merkezi’nde gerçekleştirilen, TRT’nin resmi iletişim sponsoru olduğu Antalya Diplomasi Forumu’nda “Ayrışan Dünyada Diplomasiyi Sahiplenmek” başlıklı Liderler Paneli yapıldı.
Andrea Sanke moderatörlüğündeki panele Birleşmiş Milletler (BM) 79. Genel Kurul Başkanı Philemon Yang, Sierra Leone Cumhurbaşkanı Julius Maada Bio ve eski Slovenya Cumhurbaşkanı Borut Pahor katıldı.
Yang, dünyadaki sorunların çözümü için işbirliğinin gerekliliğine işaret ederek, “Çok taraflı sistem çalışmazsa hiçbir ülke, bu sorunlarla tek başına başa çıkamaz.” dedi.
BM’nin zaman zaman eleştirildiğini ancak buna rağmen bugüne kadar insanlık tarihinde benzeri olmayan bir misyonu sürdürdüğünü kaydeden Yang, “Her şeyin mükemmel olmasını istiyoruz ama mükemmel değiliz. Sorunlarımız var ancak bunları çözebilecek kapasitemiz de var.” diye konuştu.
Yang, çok taraflılığın kriz döneminden geçtiğini ancak bu durumun aşılabileceğini belirterek, Küresel Güney’in hızı istenilen seviyede olmasa da yükseldiğini söyledi.
BM’nin 80 yılı aşkın geçmişe sahip olduğunu hatırlatan Yang, “BM’nin, bugün BM Güvenlik Konseyi ve hatta başkanlığını yaptığım Genel Kurul ile ilgili bazı düzenlemeler ve reformlar gerçekleştirmesi gerekiyor. BM Güvenlik Konseyi için reformlar kesinlikle gerekli.” ifadelerini kullandı.
Yang, Genel Kurulun rolünün yeniden canlandırılması gerektiğini, bunun da dünya genelinde daha kapsayıcı ve adil temsil için önemli olduğunu vurguladı.
Diplomasi ve müzakerelerin en güçlü silah olduğuna ve tarihteki büyük savaşların anlaşmalarla sona erdiğine işaret eden Yang, “Diplomasi anahtardır. BM, geleceğin örgütüdür. Eğer BM var olmasaydı bugün onu kurardık.” değerlendirmesini yaptı.
“Barış görüşmesi olacaksa Ukrayna’nın orada bulunması gerek”
Eski Slovenya Cumhurbaşkanı Pahor da uluslararası sistemin çok taraflılıktan egemen devletlerin kendi çıkarlarını öncelediği yapıya kaydığına dikkat çekti.
Pahor, BM Güvenlik Konseyinin yapısının küresel krizleri çözmekte yetersiz kaldığını vurguladı.
Rusya-Ukrayna Savaşı’na değinen Pahor, “Rusya, Ukrayna’ya karşı saldırgan bir tutum sergiledi, Ukrayna ise bu saldırının mağduru. Eğer bir barış görüşmesi olacaksa Ukrayna’nın orada bulunması gerekir. Ukraynalılar olmadan hiç kimse Ukrayna’nın geleceğine karar verme hakkına sahip değil.” ifadelerini kullandı.
Pahor, adil olmayan bir çözümün yeni çatışmalara yol açabileceğini belirterek, “Barış, adil ve kalıcı olmalı, eğer adil olmazsa kalıcı bir barış olmaz.” görüşünü paylaştı.
“Afrika, BM Güvenlik Konseyinde yeterince temsil edilmiyor”
Sierra Leone Cumhurbaşkanı Bio da uluslararası sistemin artık işlevini yitirdiğini ve acilen reforma ihtiyaç duyduğunu belirterek, “(Mevcut durumu) Bunu değiştirebilmek için başka bir savaşa ihtiyacımız yok. Bugün olanların çoğu, BM’nin artık hepimizin güvendiği ana forum olarak görülmemesinin bir sonucu. Hepimizin güvendiği çok taraflı sistem artık yok, artık hiçbir sese sahip değil.” ifadelerini kullandı.
Bio, bugün BM Güvenlik Konseyindeki kararların yüzde 70’inin Afrika’yı ilgilendirdiğini ancak BM Güvenlik Konseyinde yeterince temsil edilmediğini vurguladı.
Savaşların çözümünün ancak diyalogla mümkün olduğunu anlatan Bio, “11 yıl süren ve Afrika’nın en acımasız savaşlarından biri olan iç savaşı, silahla değil başkalarının görüşlerine saygı göstererek ve görüş ayrılıklarını masada çözerek sonlandırdık.” ifadelerini kullandı.
Cumhurbaşkanı Bio, bugünkü küresel sistemde güçlü olanların sorumluluk üstlenmesi gerektiğini dile getirerek, “En güçlü olanın, diğerlerine bakmak gibi ahlaki bir yükümlülüğü vardır. Uluslararası sistemde eksik olan şey budur.” değerlendirmesinde bulundu.
