Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın “Filistin için tek çözüm, iki devletli çözümdür. İnşallah buna gidecek ateşkes, önümüzdeki dakikalarda resmen ilan edilir.” açıklamasından dakikalar sonra, Gazze’de ateşkes için anlaşma sağlandığı duyuruldu.
Katar Başbakanı ve Dışişleri Bakanı Muhammed bin Abdurrahman Al Sani, esir değişimi, Gazze’de kalıcı bir ateşkese varılmasıyla sürdürülebilir sükunete yeniden dönüş konusunda anlaşmaya varıldığını duyurdu.
Anlaşma, Soykırımcı İsrail’in 7 Ekim 2023’te Gazze Şeridi’ne başlattığı ve 467 gündür devam ettiği, ardında 156 binden fazla ölü ve yaralı bıraktığı saldırıların ardından geldi.
Ateşkes 19 Ocak’ta başlayacak
Buna göre, anlaşmanın uygulanması önümüzdeki pazar günü 19 Ocak’ta başlayacak.
Anlaşmanın ilk aşaması 42 gün sürecek. Hamas, ilk aşamada 33 İsrailli esiri serbest bırakacak, karşılığında bazı Filistinli esirler serbest bırakılacak.
Al Sani, arabulucuların, esir ve tutukluların listelerinin değişimi ile takas sürecinin güvenli ve sorunsuz şekilde sağlanması için çatışmanın iki tarafıyla da sürekli ve devamlı temas halinde kalacağını kaydetti.
İnsani yardımların Gazze’nin geneline ulaşması
Anlaşmanın ilk aşaması, insani yardımın kapsamlı olarak Gazze geneline güvenli ve etkili bir şekilde ulaştırılmasını içeriyor. Ayrıca, hastaneler, sağlık merkezleri ve fırınlar bu kapsamda yeniden düzenlenecek.
Göçe zorlananların ikamet bölgelerine geri dönüşü, hastalar ile yaralıların tedavi için bölge dışına çıkışı kolaylaştırılacak.
İhlalleri engellemek için takip mekanizması oluşturulacak
Katar, Mısır ve ABD’den ekipler, ateşkes anlaşmasının uygulanmasını izlemek için çalışacak. Anlaşmanın uygulanmasının izlenmesi ve olası ihlallerin takip edilmesi için mekanizmalar oluşturulacak.
Katar Başbakanı Al Sani, ikinci ve üçüncü aşamaların detaylarının, birinci aşamanın tamamlanmasının ardından açıklanacağını söyledi. “Anlaşmanın fiili şekilde uygulanmaya başlanmasını ve savaşı tamamen sona erdirecek, barış ve istikrar dolu bir gelecek için kapı açacak ikinci aşamaya geçebileceğimizi umuyorum.” ifadesini kullandı.
Anlaşmanın “barışı getireceği” konusunda iyimser olduğunu ifade eden Al Sani, şu anda sorumluluğun “anlaşmanın taraflarına” ait olduğunu vurguladı. Katar Başbakanı, anlaşma uygulanmaya başlamadan önce hiçbir askeri operasyonun gerçekleştirilmemesi temennisinde bulundu.
Gazzeliler ateşkes kararını sevinçle karşıladı
İsrail ve Hamas arasında anlaşma sağlandığının duyurulması Gazze’nin dört bir yanında ve Batı Şeria’da sevinçle karşılandı. Sokaklarda toplanan Filistinliler, sevinç gösterisinde bulundu.
Gazze’de sevinç gözyaşları.Hamas ve İsrail arasındaki ateşkes kararı Gazze’de sevinçle karşılandı. pic.twitter.com/SaIvIuXKlF
— TRT HABER (@trthaber) January 15, 2025
Türkiye anlaşmayı memnuniyetle karşıladı
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, ateşkes görüşmelerinin anlaşmayla sonuçlanmasını memnuniyetle karşıladığını açıkladı:
“Filistin Direniş Hareketi Hamas ile İsrail arasındaki ateşkes görüşmelerinin anlaşmayla sonuçlanmasını memnuniyetle karşılıyoruz. Anlaşmanın, Filistinli kardeşlerimiz başta olmak üzere bölgemiz ve tüm insanlık için hayırlara vesile olmasını, kalıcı barış ve istikrara kapı aralamasını temenni ediyoruz. İsrail’in hukuk ve insanlık dışı saldırıları karşısında topraklarını ve özgürlüklerini cesaretle savunan Gazze’nin kahraman halkını ve yiğit evlatlarını hürmetle selamlıyoruz.
Türkiye olarak zulme ve zalime karşı mücadelelerinde Filistinli kardeşlerimizi bir an olsun yalnız bırakmadık. İnşallah bundan sonra da Gazze halkının yanında olacak, Gazze’nin yaralarını sarması ve yeniden ayağa kalkması için tüm imkanlarımızı seferber edeceğiz. Bu vesileyle Gazze’nin topraklarını mübarek kanlarıyla sulayan tüm şehitlerimizi rahmetle yad ediyor, ateşkes anlaşmasının hayırlı olmasını Rabbimden niyaz ediyorum.”
Dışişleri Bakanlığı da Hamas ile İsrail arasında varılan ateşkes mutabakatının memnuniyetle karşıladığını bildirdi.
“Hamas ile İsrail arasında varılan ateşkes mutabakatını memnuniyetle karşılıyoruz.” ifadesi kullanılan açıklamada, Katar ve Mısır başta olmak üzere, arabulucu ülkelere çabalarından dolayı teşekkür edildi.
Bundan sonraki süreçte mutabakatın tüm aşamalarının hayata geçirilmesi, ateşkesin kalıcı hale getirilmesi ve Gazze’ye acil biçimde insani yardım ulaştırılması gerektiğine değinilen açıklamada, “Uluslararası toplum, İsrail’in bu hususlardaki sorumluluklarını yerine getirmesini sağlamalıdır.” vurgusu yapıldı.
Orta Doğu’da kalıcı barış ve istikrarın Filistin’e barış gelmesi ve Filistinlilerin maruz kaldığı adaletsizliğin sona ermesiyle mümkün olacağına dikkat çekilen açıklamada, şunlar kaydedildi:
“Bu çerçevede, 1967 sınırları temelinde, başkenti Doğu Kudüs olan, coğrafi bütünlüğe sahip, bağımsız ve egemen bir Filistin Devleti’nin kurulmasına yönelik barış müzakerelerine bir an önce başlanmalıdır. Türkiye, önümüzdeki süreçte de Filistin halkına destek olmaya devam edecektir.”
BM’den anlaşmayı uygulama çağrısı
Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, İsrail ve Hamas arasında sağlanan anlaşmayı memnuniyetle karşıladığını belirterek, taraflara anlaşmayı uygulama çağrısında bulundu.
Guterres, “Tüm taraflara anlaşmanın tam olarak uygulanması için yükümlülüklerini yerine getirme çağrısında bulunuyorum.” ifadesini kullandı.
Guterres, temel önceliğin şimdi bu ihtilaf nedeniyle meydana gelen korkunç acıyı dindirmek olduğunu ifade ederek, BM’nin hem anlaşmanın uygulanmasına katkı sağlamaya hem de Filistinlilere insani yardımı artırmaya hazır olduğunu söyledi.
Ateşkesin Gazze’de insani yardımlara yönelik engelleri kaldırmasının büyük önem taşıdığına işaret eden Guterres, “Bu anlaşma kritik öneme sahip bir ilk adım. Ancak, çabalarımızı daha geniş hedefler için sarf etmeye devam etmeliyiz.” dedi.
Guterres, işgal altındaki Filistin topraklarındaki birliği sağlamanın öneminin altını çizerek, aynı zamanda birlik halinde bir Filistin yönetiminin sağlanmasının öncelik olduğunu söyledi.
Guterres’ten iki devletli çözüm vurgusu
BM Genel Sekreteri Guterres, “Taraflara ve ortaklara bu fırsatı değerlendirerek Filistinliler, İsrailliler ve bölge için daha iyi bir gelecek inşa etme, işgali sona erdirme ve uluslararası hukuk uyarınca İsrail ve Filistin’in yan yana yaşayacağı iki devletli çözümü inşa etme çağrısında bulunuyorum.” ifadelerini kullandı.
İki halkın da isteklerinin ancak iki devletli çözümle yerine getirilebileceğini kaydeden Guterres, mevcut BM kararları ve anlaşmalarının bunun için yol gösterici nitelikte olduğunu belirtti.
Guterres, hayatını kaybeden siviller, BM personeli ve insani yardım çalışanlarına başsağlığı dileklerini ileterek BM’nin, barış, istikrar ve Filistin, İsrail ve bölge halkına daha umutlu gelecek için destek sağlama konusunda kararlı olduğunu dile getirdi.
AB, ateşkesi memnuniyetle karşıladı
AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, yaptığı paylaşımda, İsrail ile Hamas’ın ateşkese varmasından memnuniyet duyduğunu ifade ederek, bu sayede esirlerin ailelerine, insani yardımların ise Gazze’deki sivillere ulaşabileceğini belirtti.
Leyen, “Bu, insanların çok uzun süredir büyük acılar çektiği tüm bir bölgeye umut getiriyor. Her iki taraf da bölgede kalıcı istikrarın sağlanması ve çatışmanın diplomatik yollardan çözüme kavuşturulmasına yönelik bir adım olarak bu anlaşmayı eksiksiz şekilde uygulamalıdır.” ifadesini kullandı.
AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas da ateşkesten memnuniyet duyduğunu bildirerek, “Bu, şiddetin sona erdirilmesine yönelik önemli ve olumlu bir gelişmedir. Şimdi sıra bu anlaşmayı tüm esirler ve aileleri, Gazze halkı ve bölge halkı için hayata geçirmeye gelmiştir.” mesajını paylaştı.