Zihnimizi bir bilgisayara aktarıp dijital olarak sonsuza dek yaşayabilmek mümkün mü? “Zihin yüklemesi” (mind uploading) olarak adlandırılan bu sıra dışı fikir, uzmanlara göre bir gün gerçeğe dönüşebilir.
Georgia Teknoloji Enstitüsü’nden psikoloji profesörü Dobromir Rahnev’e göre, teorik olarak insan bilincinin dijital ortama aktarılması mümkün; ancak bilim bu hedefe henüz çok uzak.
Zihin yüklemesi ne anlama geliyor?
Bu kavram, beynimizin tüm yapısal ve işlevsel özelliklerinin bir bilgisayara aktarılmasıyla, benliğimizin ve bilincimizin dijital bir kopyasının oluşturulması anlamına geliyor.
Böylece kişi bedeninden bağımsız olarak sanal bir ortamda varlığını sürdürebilecek. Yeme, araba kullanma, spor yapma gibi fiziksel etkinliklerin yanında, duvarlardan geçmek, uçmak veya başka gezegenlere gitmek gibi gerçek dünyada imkânsız olan deneyimler de yaşanabilecek.
Ancak bu dijital yaşamın sürdürülebilir ve sağlıklı olabilmesi için beynin duyusal girdilere erişmesi gerekiyor. Rahnev, yalnızca zihinsel bir boşlukta yaşamanın duyusal yoksunluk nedeniyle ciddi psikolojik sorunlara yol açabileceğini vurguluyor.
Beyni kopyalamak için devrimsel teknolojiler gerekiyor
İnsan beyninin yaklaşık 86 milyar nöronu ve trilyonlarca bağlantısı bulunuyor. Bunların üç boyutlu haritasını çıkarıp işlevlerini doğru şekilde modellemek son derece karmaşık bir işlem. Bugüne kadar yalnızca bir sinek beyninin tamamı ve bir fare beyninin çok küçük bir bölümü haritalanabildi.
Rahnev’e göre sadece nöronları taramak da yeterli değil; çünkü her nöron zaman içinde kendini yeniden ayarlıyor. Bu dinamik süreçlerin de modellenmesi gerekiyor. Ayrıca her bir nöronun yapay versiyonuyla birebir değiştirilebilmesi, şu anda imkânsız görünüyor.
2045 iyimser bir tahmin olabilir
Zihin yüklemesi konusunda en iyimser tahminler 2045 yılını işaret etse de Rahnev bu öngörülerin fazla iyimser olduğunu belirtiyor. Ona göre bu teknolojinin hayata geçmesi için 100 yıldan daha fazla bir zaman gerekebilir, ancak 200 yıl içinde mümkün olabilir.
Teknoloji hızla gelişiyor, kaynak bol
Yapay zekâ ve bilişim teknolojilerinin hızlı gelişimiyle birlikte, zihin yükleme sürecinde ihtiyaç duyulan işlem gücü ve algoritmalar zamanla gelişebilir. Dahası, pek çok milyarder ölümsüzlük umuduyla bu tür projelere büyük yatırımlar yapmaya hazır.
Rahnev son olarak şu ifadeyi kullanıyor:
“Şu an zihin yüklemesinden çok uzağız. Ancak bir gün, bu teknoloji gerçek olabilir. O gün geldiğinde, ilk dijital ölümsüz insan belki de hâlihazırda doğmuş olacak.”
