Türkiye’de 23 bin orman köyü ve mahallesi bulunuyor. Bu köy ve mahallelerde yaşayanlar geçimini ormancılık ve tarımsal faaliyetlerden sağlıyor. Orman köyleri ve mahallelerindeki toplam nüfus 7 milyona ulaşıyor.
Altyapı olarak en zorlu bölgeler
Orman köyleri ve mahalleleri, doğal orman alanlarında bulunduğu için altyapı olarak en zorlu bölgeler olarak gösteriliyor. Hem zorlu arazi şartları hem de çoğu koruma alanında olduğunda bu bölgelere altyapı götürülebilmesinde ciddi sıkıntılar yaşanıyor. Köylerin çoğu sarp ve yüksek rakımla dağlık bölgelerde bulunuyor. Bu nedenle orman köylerindeki altyapı, kırsal kesimin de gerisinde. Bu dezavantajlı durumun ortadan kaldırılması için Tarım ve Orman Bakanlığı, Orman Genel Müdürlüğü (OGM) tarafından çeşitli destekler veriliyor.
52 kalem destek
Orman köylüsünün hayat standardını yükseltmek, çetin doğa şartlarına karşı güçlendirmek ve gelir düzeyini yükseltmek amacıyla, 52 ayrı kalemde destek sağlanıyor. Bunların bir kısmı hibe bir kısmı ise kredi destekleri. Bu sayede orman köylüsünün kalifiye işgücü açığı da karşılanmaya çalışılıyor. Orman ve Köy İşleri Genel Müdürlüğü (ORKÖY) destekleri kapsamında verilen desteklerin ekonomik nitelikte olanları arasında traktör, tomruk yükleyici, motorlu testere, büyük ve küçükbaş hayvan destekleri, bitkisel üretim destekleri, seracılık destekleri var. Altyapıya yönelik destekler arasında ise güneş enerjisi ve ısıtma sistemleri, dış cephe mantolama, elektrik donanımı gibi destekler bulunuyor.
33,6 milyar lira destek
Orman köylüsü için, bugünkü rakamlarla 1974-2002 yılları arasında 25 milyar 890 milyon lira destek sağlanmıştı. 2003-2024 yılları arasında verilen destek ise 33 milyar 667 milyon lirayı aştı. Yardımlardan 300 bine yakın aile yararlandı. Altyapı yatırımları konusunda en çok destek elektrik üretimine verilirken, ekonomik desteklerde başı tomruk soyma makinesi ve traktör alımları çekti.
Kooperatifleşmeyi teşvik
Köylülerin ortaklaşa çaba güçlenmesini sağlayacak kooperatifleşme de teşvik ediliyor. Tarımsal Kalkınma Kooperatifleri kapsamında kurulan birliklere hibe ve kredi desteği sağlanıyor. Bu kapsamda süt toplama merkezi, mandıra, zeytin salamura, zeytin işleme, doğal soğuk hava, kereste fabrikası, halıcılık, arıcılık gibi destekler veriliyor. Destek tutarının yüzde 20’sini hibeler oluştururken, yüzde 80’lik kısım ise uygulanan proje türüne göre taksitlendirilen kredilerden oluştu.
2 önemli proje yürütülüyor
Öte yandan ORKÖY’ün, orman köylüsüne yönelik dış kaynak destekli 2 önemli projesi daha bulunuyor. ‘İklime Dirençli Ormancılık Projesi (İDOP)’ ile orman köylülerinin yaşam kalitesinin artırılması, enerji tüketiminin azaltılması, iklim değişikliğine duyarlı ve sürdürülebilir bir ormancılık yapılması hedefleniyor. Proje, Hatay, Mersin, Adana, Kahramanmaraş, Antalya, Muğla, İzmir, Balıkesir ve Çanakkale Orman Bölge Müdürlükleri tarafından sürdürülüyor. 2024’te başlayan İDOP için 2028’e kadar 95 milyon 401 bin dolarlık kaynak kullanılacak ve 21 bin 145 aileye ulaşılacak.
TULİP Projesi
Türkiye Dayanıklı Peyzaj Entegrasyonu Projesi (TULİP) ile de Tokat, Çorum, Yozgat, Sivas havzasında ormanların korunması, tarımsal kalkınmanın sağlanması, çevresel gelişmeye hız kazandırılması amaçlanıyor. 2022’de başlayan proje 2029’da tamamlanacak ve toplamda 7 bin 685 aileye 9 milyon 140 bin Euro hibe desteği sağlanacak.